داستان محاكمه وصف جامعه عصر است كه از نظر كافكا تنها راه نجات بشر در آن تسلیم و خفقان است و شاید هم قدرت سرنوشت كه بشر بی‌چون وچرا در چنگال آن اسیر است.
..............
آثار كافكا ـ كه با وجود وصیت او مبنی بر نابود كردن همهٔ آنها، اكثراً پس از مرگش منتشر شدند ـ در زمرهٔ تأثیرگذارترین آثار در ادبیات غرب به شمار می‌آیند.
مشهورترین آثار كافكا داستان كوتاه مسخ (Die Verwandlung) و رمان محاكمه و رمان ناتمام قصر (Das Schloß) هستند. به فضاهای داستانی كه موقعیت‌های پیش پا افتاده را به شكلی نامعقول و فراواقع‌گرایانه توصیف می‌كنند ـ فضاهایی كه در داستان‌های كافكا زیاد پیش می‌آیند ـ كافكایی می‌گویند.
كافكا در یك خانوادهٔ آلمانی‌زبان یهودی در پراگ به دنیا آمد. در آن زمان پراگ مركز كشور بوهم، پادشاهی‌ای متعلق به امپراتوری اتریش و مجارستان بود. او بزرگ‌ترین فرزند خانواده بود و دو برادر كوچك‌تر داشت كه قبل از شش سالگی فرانتس مردند و سه خواهر كه در جریان جنگ جهانی دوم در اردوگاه‌های مرگ نازی‌ها جان باختند.
پدرش بازرگان یهودی و مادرش زنی متعصب بود. رفتار مستبدانه و جاه‌طلبانهٔ پدر چنان محیط رعب‌انگیزی در خانواده به وجود آورده بود كه از كودكی سایه‌ای از وحشت بر روح كافكا انداخت و در سراسر زندگی هرگز از او دور نشد و شاید همین نفرت از زندگی در كنار پدری سنگدل موجب شد كه كافكا ابتدا به مذهب پناه برد.
كافكا زبان آلمانی را به عنوان زبان اول آموخت، ولی زبان چكی را هم تقریباً بی‌نقص صحبت می‌كرد. همچنین با زبان و فرهنگ فرانسه نیز آشنایی داشت و یكی از رمان‌نویسان محبوبش گوستاو فلوبر بود. آموزش یهودی او به جشن تكلیف در سیزده سالگی و چهار بار در سال به كنیسه رفتن با پدرش محدود بود [۳]. كافكا در سال ۱۹۰۱ دیپلم گرفت، و سپس در دانشگاه جارلز یونیورسیتی پراگ شروع به تحصیل رشتهٔ شیمی كرد، ولی پس از دو هفته رشتهٔ خود را به حقوق تغییر داد. این رشته آیندهٔ روشن‌تری پیش پای او می‌گذاشت كه سبب رضایت پدرش می‌شد و دورهٔ تحصیل آن طولانی‌تر بود كه به كافكا فرصت شركت در كلاس‌های ادبیات آلمانی و هنر را می‌داد. كافكا در پایان سال اول تحصیلش در دانشگاه با ماكس برود آشنا شد كه به همراه فلیكس ولش روزنامه‌نگار ـ كه او هم در رشتهٔ حقوق تحصیل می‌كرد ـ تا پایان عمر از نزدیك‌ترین دوستان او باقی ماندند. كافكا در تاریخ ۱۸ ژوئن ۱۹۰۶ با مدرك دكترای حقوق فارغ‌التحصیل شد و یك سال در دادگاه‌های شهری و جنایی به عنوان كارمند دفتری خدمت وظیفهٔ بدون حقوق خود را انجام داد.
