موضوع: فقه و احكام - پزشكي نويسنده: آيت الله العظمي صانعي ناشر: ميثم تمار نوبت چاپ: پانزدهم تعداد صفحات: 280 صفحه تيراژ: 2000 نسخه قطع: رقعي قيمت: 40000 ريال تخفيف: 10 % قابل پرداخت: 36000 ريال
معرفي کتاب:
اين گفتار، قسمتي از خطابه امير سخن، حضرت علي(عليه السلام) است كه در وصف پيامبر اكرم ايراد فرموده است، با اين مضمون كه رسول خدا، طبيبي بود در گردش كه با طبابت خويش، همواره مي گشت، مرهمهايش را آماده ساخته بود و ابزار جرّاحي اش را تافته، حرارت داده و مهيّا كرده بود تا هر جا نياز بود، طبّ خويش را به كار بندد، دلهاي نابينا را بصيرت دهد، گوشهاي ناشنوا را به شنيدن حق، شنوا سازد و زبانهاي بسته را به سخن حق، گويا كند. با دواي خويش به دنبال غفلت گاهها و حيرت خانه ها مي گشت تا به درمان غفلت سرگرداني پردازد. اگر اين سخن در وصف خود امام(عليه السلام) نيز باشد، چيزي از حقيقت، لطافت و شيوايي آن نمي كاهد. پيامبران و امامان(عليهم السلام)، طبيباني الهي و پزشكاني روحاني بودند، با اين ويژگي كه آنان، خود به دنبال بيماران مي گشتند و نيازمندان به درمان را مرهم مي نهادند و بيماران را به دواي هدايت، شفا مي دادند، چنان كه قرآن كريم در وصف خود مي گويد: و ننزّل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنين. و ما آنچه براي مؤمنان، مايه درمان و رحمت است، از قرآن نازل مي كنيم. مگر آنان كه بيماري شان را علاجي نيست و گمراهي شان را درماني نباشد: و من يضلل الله فلن تجد له سبيلا. و اگر در سخن بلند پيامبر اكرم در وصف حال عالمان حقيقي، به نقل از حضرت امام جعفر صادق(عليه السلام) آمده است كه «و انّ العلماء ورثة الأنبياء»، عالمان وارسته نيز طبيباني دلسوز و حاذق اند كه دانش شريعت و علوم و معارف والاي دين را در خدمت هدايت بشر گرفته اند و همواره، در پي طالبان حقيقت و پاسخ گفتن به نيازها و پرسشهاي مردم اند. در اين ميان، فقهاي عظام، كه مصاديق روشن وارثان پيامبران(عليهم السلام)و عالمان شريعت اند و به تعبير روايت ياد شده، حظّ وافري از علم و سخن پيامبران را به ارث برده اند، به فراخور شرافت و فضيلت «فقه» و به اقتضاي نياز فراگير و همه جانبه آحاد مردم به آگاهي از احكام شريعت و مسائل شرعي، بيشترين نقش را در پاسخگويي به نيازهاي ديني و پرسشهاي شرعي جامعه داشته و دارند و تاريخ فقه شيعه، گوياي اين حقيقت استوار و شيرين است كه فقهاي بزرگوار ما از عهده اين مسئوليت، سربلند و موفّق بيرون آمده اند، كمتر نكته اي را فروگذاشته اند و بيشترين پرسشها را پاسخ گفته اند و با مهارت تمام و تعهّد كامل، در چارچوب موازين شريعت، به بيان احكام و پاسخگويي به پرسشها و استدلال بر آنها پرداخته اند. هزاران كتاب و رساله فقهي كه تا كنون تنها بخش كمي از آنها منتشر شده و در دسترس قرار گرفته است، گواه صادقي بر اين حقيقت است. فقهاي عظام ما در گذشته و حال، در زمينه اي كه احساس نياز كرده اند و در باره هر پرسش كه مطرح شده است، نهايت تلاش علمي و مهارت فقهي خويش را در چارچوب موازين و حجج شرعي به كار بسته اند تا از يك سو، جايگاه فقه و فقاهت را حفظ كنند و هرچه بيشتر آن را بارور سازند و از سوي ديگر، وظايف شرعي مؤمنان را بيان كنند و جامعه اسلامي را به مسئوليت ديني و احكام شرعي خود، آشنا سازند؛ چه آن دسته از آثار و كتابهاي ارزشمند فقهي كه به گونه اي جامع به شرح و تبيين ابواب مختلف فقه پرداخته است، و چه كتابها و رساله هاي بي شماري كه در يك يا چند زمينه خاصّ فقهي نگاشته شده است؛ چه كتابها و آثاري كه از آغاز به انگيزه تأليف و تصنيف نگاشته شده، و چه مجموعه هاي ارزشمندي كه به تدريج و در پي پرسشها و پاسخهاي شرعي فراهم گشته است. آنچه اينك پيش روست، نمونه اي گوياست از آنچه گفته شد. اثري ارزشمند كه با توجّه به حجم وسيع پرسشهاي داده شده كه در پي گسترش و پيشرفت دانش پزشكي مطرح شده است، مجموعه اي راهگشا در اين زمينه به شمار مي رود. به همان نسبت كه دانش پزشكي رشد كرده است، پرسشها و مسائل شرعي مربوط به آن نيز گسترش يافته است. صدها پرسش و مسئله جديد در زمينه پزشكي، نيازهايي است كه مطرح شده است و فقهاي بزرگوار ما، علاوه بر آنچه در گذشته در همين زمينه در كتابهاي فقهي آمده است، در جايگاه طبيباني حاذق، با سرپنجه فقاهت خويش و بر اساس موازين و علومي كه در حوزه هاي علميه به آن دست يافته اند، عهده دار پاسخگويي و بيان احكام شرعي آن هستند. اين مجموعه ارزشمند كه در دو بخش «مسائل پزشكان» و «مسائل بيماران» تدوين يافته، مجموعه اي است از استفتائاتي كه طي سالها در محضر فقيه ارجمند حضرت آية الله العظمي حاج شيخ يوسف صانعي مطرح شده است و اينك به همراه برخي ديگر از مسائل متناسب با آن، توسط چند تن از فضلاي گرامي و با اشراف و ارشاد معظّم له، به گونه اي راهگشا تدوين شده است تا بخش عمده اي از فتاواي مرجع بزرگوار در زمينه مسائل پزشكي، به راحتي در دسترس علاقه مندان به مسائل شرعي باشد. از اين رو، با توجّه به مسائل مورد نيازي كه در اين دو بخش آمده است و با حُسن سليقه اي كه در تنظيم موضوعات آن اِعمال شده است، اين كتاب مي تواند به خوبي پاسخگوي نيازهاي مختلف متخصّصان امر، پزشكان محترم، پرستاران عزيز و نيز بيماران و بستگان و همراهان آنان، بويژه در محيط بيمارستانها باشد. معظّم له كه از شاگردان برجسته حضرت امام خميني(قدس سره) هستند، به شيوه معمول خويش و به تناسب و در بسياري موارد، هرچند به اجمال، به ادلّه مورد نظر نيز اشاره فرموده اند كه خود مي تواند راهگشاي پرسشهاي علمي علاقه مندان و صاحب نظران نيز باشد. با توجّه به اينكه بخش عمده اي از پرسشهاي مطرح شده، توسط متخصّصان دانش پزشكي و بر اساس نيازهاي ملموس روز صورت گرفته است و با عنايت به پاسخهاي متين و راهگشاي معظّم له و نيز افزودن آن دسته از مسائلي كه در توضيح المسائل ايشان در همين زمينه آمده است، اطمينان داريم مجموعه حاضر، در نوع خود اثري بسيار ارزشمند و پاسخگوي بسياي از نيازهاي موجود است. از خداوند بزرگ مسئلت مي كنيم كه حوزه هاي علميه را در جهت خدمت به فقه و جامعه، همواره محفوظ و موفّق بدارد و توفيق نشر ساير آثار مرجع عالي قدر ـ دام ظلّه ـ را به ما عنايت فرمايد.
فهرست:
بخش اول: احكام ويژه پزشكان يادگيري مسائل شرعي براي پزشكان آموزش پزشكي طهارت و نجاست ابزار و وسايل پزشكي حكم خون و فرآورده هاي خوني احكام نگاه كردن، لمس و معاينه مراجعه به پزشك نامحرم مسائل مربوط به امور آموزشي احكام معاينه و درمان اضطرار و تشخيص موارد آن چگونگي برخورد با بيماران و حفظ اسرار آنها روش تشخيص و درمان پزشكي دارو تجويز دارو مصرف دارو خريد و فروش دارو آزمايش و آزمايشگاه جلوگيري، باروري، زايمان تلقيح (باروري مصنوعي) شبيه سازي (كلوناسيون) جلوگيري از بارداري عقيم كردن مدّت حمل (بارداري) زايمان جنين و سقط جنين احكام جرّاحي ختنه و حجامت تغيير جنسيّت احكام پيوند و تشريح پيوند اعضا خريد و فروش و اهداي اعضا وصيّت به بخشيدن اعضا تشريح مرگ مغزي مسّ ميّت و اعضاي جدا شده مو و پوست احكام دندان پزشكي گواهي پزشكي ضمان و ديه تشخيص و تجويز دارو آزمايش و تزريقات ضمان و ديه در قطع اعضا ديه دندان ديه سقط جنين مقادير ديه سقط جنين هزينه درمان
بخش دوم: احكام ويژه بيماران طهارت و نجاست راه ثابت شدن نجاست وضو احكام وضو شرايط وضو وضوي جبيره غسـل حيض، نفاس و استحاضه تيمّم احكام محتضر احكام نماز قبله وقت و لباس نمازگزار واجبات نماز تكبيرة الاحرام قيام ركوع سجـود چيزهايي كه سجده بر آنها صحيح است مُبطلات نماز نماز جماعت امامت جانبازان و معلولان نماز قضا احكام روزه نيّت روزه چيزهايي كه روزه را باطل مي كند كفّاره و قضاي روزه كساني كه روزه بر آنها واجب نيست عيبهايي كه به واسطه آنها مي توان عقد ازدواج را به هم زد واژه نامه
