تاریخ پزشكی ایران و سرزمین های خلافت شرقی
...............
آغاز تاریخچه پزشكی در ایران در واقع از دورهای میباشد كه پاتهاها در زادگاه نخستین خود در نزدیكی خوارزم زندگی میكردند و اولین پزشك آریایی"تریتا" نامیده شده كه در واقع مانند اسكلپیوس برای یونانیان و آسكولاپیوس برای رومیان میباشد. نوشتههای كتابهای مختلف زبان پهلوی نشان میدهند كه"تریتا" در جراحی نیز دست داشته . تریتا از خواص دارویی گیاهان مختلف نیز آگاهی كامل داشته وبه ویژه خود عصارهٔ آنها را تهیه میكرد
.............
جندی شاپورنقشی مهم در تاریخ طب ایران داشتهاست. كفته میشود كه تاسیس اولیهِ این شهر به دوران قبل از تاریخ و زمان ورود قوم آریاییها برمی گردد وبعدها بهوسیلهِ "شاپور" تجدید بنا شدهاست. هدف اولیه وی از این تجدید بنا ایجاد محلی برای استقرار اسیران رومی و یونانی و استفاده از تخصصهای آنان بود.
...........
با روی كار آمدن عباسیان ، نگرش طبقاتی و برتری عرب بر عجم كم شده ودر نتیجه خلفا تمایل بیشتری نسبت به حضور ایرانیها پیدا كردند. از جمله نمونههای بارز این مساله حضوراطبای ایرانی در دستگاه خلافت از زمان حكومت منصور به بعد بود. طبق شواهد تاریخی این حضور به حدی پررنگ بوده كه برخی نویسندگان بیان كردهاند كه منصب وزارت كه در ابتدای دوران عباسی شكل گرفت اغلب در اختیار پزشكان قرار میگرفت