این كتاب با بهره‌گیری از روش برپایی حكومت حضرت امیرالمومنین علی(ع) در مدت خلافتش كه نویدبخش حاكمیت دینی و الهام گرفته از تعالیم و حیاتی و سیره نبوی(ص) بود، درپی به ثمر رساندن عزت و شكوهی افتخارآفرین در پرتو حاكمیتی الهام گرفته از مكتب علوی است تا جامعه اسلامی را در سلوكی راستین و براساس تعالیم و حیاتی این مكتب، به سعادت حقیقی رهنمون سازد كه بی‌تردید تحقق این هدف متعالی، در گرو تاسی كامل از اندیشه علوی خواهد بود.
بر اساس مطالب اين كتاب، دوره كوتاه حكومت امام علی(ع)، فصل درخشانی در تاریخ بشریت است كه در آن، وظایف متقابل مردم و حكومت، در همه جنبه‌های مختلف به روشنی تصویر شده است. این وظایف هم در سخنان حكیمانه آن بزرگوار و هم در عمل و رفتار ایشان، خود را نشان داد و به عنوان میراثی گران‌بها باقی ماند.
در بخشي از اين كتاب آمده است: «تجزیه و تحلیل این وظایف و ارائه راه‌كارهای عملی با محوریت تعالیم امیرمومنان(ع) به عنوان مجموعه‌ای كامل در تبیین و راهبردهای ساختن آنها، امری لازم و ضروری می‌نماید. اثر حاضر این مهم را در فصل‌های مختلفی، محقق ساخته است.»
این كتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول، با موضوع وظایف حكومت در قبال مردم در حاكمیت علوی، از شش فصل تشكیل شده است. در این فصل‌ها، وظایف حكومت اسلامی، تامین رضایت عموم، رفاه و آبادانی كشور، اجرای عدالت، تامین آزادی و امنیت عمومی، ایجاد وفاق ملی، اصلاح و ارتقای فرهنگ عمومی با آموزش و ترویج معارف اصیل اسلامی، اصلاح نظام سیاسی و ساختار اجتماعی، رونق‌بخشی و ایجاد تحرك در فعالیت‌های اقتصادی، از بین بردن موانع رشد و توسعه اقتصادی، تامین معیشت عمومی، حفظ بیت‌المال و سامان‌بخشی به نظام مالیاتی،با بهره‌گیری از سیره و سخنان مولا علی(ع)، ارائه شده است.
بخش دوم كتاب نیز به بررسي وظایف مردم در قبال حكومت در حاكمیت علوی در چهار فصل «اطاعت و فرمان‌برداری»، «نظارت عمومی در پرتو امر به معروف و نهی از منكر»، «نصیحت و اندرز مدیران» و «مشاركت در جهاد» مي‌پردازد.
این اثر در انتها، علاوه بر كتابنامه، حاوی نمایه‌ای از آیات، روایات و اعلام است.
