بيست و يكم شهريور 1387

موضوع مطالعه، ميزان و كيفيت كتابخواني در ايران اين روزها به داغ ترين سوژه در ميان خبرهاي فرهنگي تبديل شده است و مديران دولتي و فعالان فرهنگي در تلاشي پيگيرند تا ساعات كتابخواني ايرانيان را كم و زياد كنند.

سوي ديگر ماجرا، بخشي از فعالا ن فرهنگي ، ناشران و مولفان اين آمار سازي‌هاي يك شبه را برنتافتند و سعي كردند براي اين‌كه توجه افكار عمومي ‌را به مساله مطالعه معطوف كنند، وضعيت را فاجعه‌بارتر از آنچه هست، نشان دهند.

نكته مهم اين است كه عمده اين آمارسازي‌ها و دقيقه و ثانيه تعيين كردن فاقد هرگونه پايه و بنيان علمي‌و پژوهشي فراگير است.

در تازه‌ترين رويداد در اين عرصه، مركز افكارسنجي (ايسپا) شعبه‌ مشهد يك پروژه تحقيقاتي را به سرانجام رسانده اند كه در آن به كيفيت مطالعه توجه شده و بر اساس آن مشخص شده است اولويت اول زنان ايراني در مطالعه، كتاب‌هاي رمان و اولويت اول مردان، كتاب‌هاي ديني است.

حامد بخشي، مدير اين مركز در گفتگو با ايسنا اظهار كرد: زنان با ‌‌9/32 درصد، بيشتر از مردان، كتاب‌هاي رمان مطالعه مي‌كنند و اين در صورتي است كه مردان با 3/25 درصد بيشتر به مطالعه كتاب‌هاي ديني مي‌پردازند.

پرطرفدارترين خواندني‌ها

او تصريح كرد: اولويت دوم مطالعه در ميان زنان، كتاب‌هايي با عناوين ديني، 3/25 درصد و اولويت سوم، كتاب‌هايي با موضوعات اجتماعي با 8 درصد است. همچنين بين مردان، اولويت دوم با 8/15درصد، مطالعه كتاب‌هاي رمان و سياسي و علمي ‌با 8/15 درصد است.

وي درباره چگونگي انتخاب كتاب‌ها بيان كرد: به ميزان 4/51 درصد افراد مورد بررسي، براساس موضوع، كتاب را براي مطالعه انتخاب مي‌كنند، 6/19 درصد افراد معرفي كتاب از سوي دوستان و آشنايان و 3/9 درصد، نام نويسنده را در انتخاب كتاب مهم عنوان كرده‌اند.

مدير مركز افكارسنجي جهاد دانشگاهي مشهد با اشاره به موضوعات مورد علاقه‌ افراد پاسخگو در اين نظرسنجي، افزود: موضوعات مورد علاقه‌ افراد پاسخگو، ‌‌25درصد با بيشترين فراواني شامل موضوعات داستاني و 9/25درصد موضوعات ديني و اخلاقي،1/12 درصد موضوعات علمي‌ و 9/6 درصد ديگر نيز موضوعات ادبي را شامل مي‌شود.

او خاطرنشان كرد: به ميزان 8/36درصد از افراد مورد بررسي، كتاب‌هاي مورد علاقه‌ خود را به امانت گرفته‌اند و 8/30درصد كتاب مورد علاقه‌ خود را خريده و 29درصد از كتابخانه به امانت گرفته‌اند.

وي گفت: 1/18درصد از پاسخگويان، زمان خريد آخرين كتاب مورد مطالعه‌ خود را يك هفته قبل عنوان كرده‌اند،5/30 درصد يك تا 2 ماه قبل، 3/22درصد 3 تا 6 ماه قبل و 9/13درصد تا يك سال و 1/11درصد بيشتر از 2 سال از زمان خريد آخرين كتاب‌شان مي‌گذرد، 1/4درصد نيز تا كنون كتابي خريداري نكرده‌اند.

حقيقت تلخ قيمت‌

او تصريح كرد: قيمت آخرين كتاب خريداري‌ شده توسط 1/45 پاسخگويان بين 2 تا 5‌ هزار تومان، 3/40 درصد بين هزار تا دوهزار تومان، 5/22درصد بين 250 تا 1000 تومان و3/11 درصد بيش‌تر از 5 ‌هزار تومان عنوان شده است.

اين آمار‌ها نشانگر بخشي از حقايق اقتصاد فرهنگ در كشورما و دليلي براي تاييد گلايه‌هاي اهل قلم در خصوص بازار نشر است.

وي در بررسي زمان آخرين كتاب مورد مطالعه برحسب مشاغل اظهار كرد: به ميزان ‌‌1/59 درصد از محصلان و دانشجويان، 2/62 درصد افراد خانه‌دار، 20درصد شاغل آ‌زاد، 37درصد داراي مشاغل فني، تاريخ آخرين مطالعه‌ كتاب خود را يك هفته قبل عنوان كرده‌اند.

وي علت مطالعه نداشتن برخي از پاسخگويان را به ترتيب كم بودن فرصت با ‌‌4/71درصد و 8/11درصد، سواد كم عنوان كرد.

بخشي تصريح كرد: 2/40درصد از افراد مورد بررسي داراي تحصيلات ديپلم، 5/23 درصد داراي سيكل و‌ 9/12 درصد داراي ليسانس بوده‌اند. 

آمار ارائه شده درخصوص ميزان مطالعه بر اساس جنسيت در حالي جالب‌تر مي‌شود كه بدانيم بيشترين فروش كتاب‌هايي كه تحت عنوان رمان عرضه مي‌شود به كتاب‌هاي عامه پسند و داراي بار ادبي پايين اختصاص دارد.

زن‌ها  ؛ پر فروش‌ترين‌ها

آخرين آماري كه شوراي بررسي و سياستگذاري ادبيات داستاني ارائه كرده بود نشانگر اين امر بود كه رمان‌هاي «بامداد خمار»، «چراغ‌ها را من خاموش مي‌كنم» و «دالان بهشت» از 3 نويسنده زن، پرفروش‌ترين رمان‌هاي ايراني در 14 سال اخيرند.

بر اساس اين گزارش كه 2 سال پيش منتشر شد «بامداد خمار» نوشته فتانه حاج سيدجوادي با 38 چاپ، چراغ‌ها را من خاموش مي‌كنم، نوشته زويا پيرزاد با 22 چاپ، دالان بهشت نوشته نازي صفوي با 22 چاپ، باغ مارشال نوشته حسن كريم‌پور با 19 چاپ و پريچهر نوشته مرتضي مؤدب‌پور با  18چاپ بيشترين فروش را در دوره مورد مطالعه اين مركز داشته اند كه اغلب اين آثار از رمان‌هاي عامه پسند محسوب مي‌شوند.

جام جم آنلاین

درخواست کتاب	راهنماي خريد	سبد خريد	چاپ صفحه	ارسال به دوست