كتاب «غارهاي ايران» به قلم مصطفي سلاحي و توسط نشر ني منتشر شد.\
در مقدمه اين كتاب به قلم مولف آمده است: وظيفه خود مي‌دانستم، اطلاعات جغرافيايي را كه در گذشته طي بازديدهايم از غارهاي ايران كسب كرده بودم به نسل‌هاي آينده منتقل كنم. در طول سال‌ها تدريس جغرافيا، متوجه علاقه و دلبستگي جوانان به بازديدهاي علمي، به ويژه ديدار از مكان‌هاي شگفت چون غارها، شده بودم. از اين رو تهيه نقشه و عكس‌هايي از ويژگي‌هاي داخلي اين پديده‌هاي جغرافيايي را براي راهنمايي بازديدكنندگان دنباله وظيفه معلمي خود پنداشتم.
از آنجا كه هر يك از غارها در بخشي دور افتاده از كشور پهناورمان قرار دارد بازديد از آن‌ها در شناخت و آموزش جغرافياي ايران بسيار مفيد خواهد بود و آنجا كه هر يك از غارها آثار و نشانه‌هايي از زمين‌شناسي، زيست‌شناسي، تاريخ و باستان‌شناسي را در خود محفوظ دارند، ديدار و مطالعه آن‌ها مي‌تواند سرآغاز كاوش‌هاي بعدي از منظر اين علوم باشد.
نويسنده كتاب معتقد است: كوهنوردان، كه كاشفان و بازديدكنندگان راستين غارها هستند، پيش از آن‌كه غير ايراني‌ها به تحليل و رمزگشايي پديده‌هاي درون غارها دست يازند و يا نقشه داخل غارها را ترسيم كنند، خود به اين نوع كارها اقدام كنند و توان و استعداد ايراني خويش را به رخ جهانيان بكشند. اما با تأسف تا امروز مشكل‌ترين چاه غار ايران «پرو» نخستين بار توسط غارنوردان خارجي بازديد و نقشه‌برداري شده است. نقشه‌برداري از غارهاي علي‌صدر، كتل‌خور و رود‌افشان به سرپرستي غارنوردان خارجي انجام شده است.
اين كتاب براي نخستين بار، شامل معرفي 20 غار از نمونه‌هاي مختلف در سال 1378 منتشر شد. در اين كتاب تعداد 40 غار معرفي شده كه عددي سنتي و زيبا در فرهنگ باستاني ايرانيان است.
اين كتاب در 10 فصل به معرفي غار و انواع آن، دسته‌بندي غارهاي ايران از ديدگاه چگونگي پديدآمدن آن‌ها، چشمه‌ها و غارها، اصطلاحات رايج در مطالعه غارها، فضاهاي تشكيل دهنده يك غار، شناسنامه غارها، استفاده از ارتفاع سنج درون غارها، نقش تاريخي غارها، كوه‌نوردي و غارنوردي، مي‌پردازد.
نحوه استفاده از وسايل غارنوردي، نكاتي كه در بازديد از غار بايد رعايت شود، اندازه‌گيري ارتفاع عوارض داخل غار، غارها به عنوان سرمايه‌هاي ملي و غارها و ذخيره آب در آن‌ها از ديگر مطالب كتاب است.
غارها و چاه‌هاي آهكي اسيدساخته، غارهاي آهكي تاريخي، غارهاي فرسايش‌ساخته، غارهاي ماگماساخته، چاه‌هاي آهك‌ساخته، دژ صخره‌ها، نهانگاه‌ها و نيايشگاه‌ها نيز فصل‌هايي را به خود اختصاص مي‌دهند.
مصطفي سلاحي، زاده دامنه الوند و از كوهنوردان و غارنوردان پر سابقه ايران است. اين كتاب حاصل تلاش شخصي او در پيمايش مهم‌ترين غارهاي ايران و جمع‌آوري اطلاعاتي دقيق از ديگر منابع و جامع‌ترين اثري است كه تاكنون درباره غارهاي ايران تدوين شده است. طبيعت ايران چنان غني و پهنه‌اش چندان وسيع است كه پيمايش، جمع‌آوري و ثبت دقيق اطلاعات هر رشته و موضوعي از آن زمان و انرژي زيادي مي‌طلبد، اكثر تلاش‌هايي كه در اين زمينه صورت گرفته نيز داوطلبانه و بدون پشتوانه مالي و تداركاتي بوده است.
چاپ نخست «غارهاي ايران» به قلم مصطفي سلاحي با 224 صفحه، شمارگان 3300 نسخه و بهاي 60000 ريال از سوي نشر ني منتشر شده است.
