چكيده :
جنبههاي هنري و رواني تأثيرگذار موسيقي در شكلگيري تفكر و احساس اين كتاب با تقسيم فرهنگ ايراني بررسي شده است. موسيقي در ايران از زمانهاي بسيار قديم وجود داشته است. در اديان باستان هنگام برآمدن و فروريختن خورشيد گروهي به نواختن طبل و سرنا ميپرداختند. موسيقي همچنان به عنوان درماني براي بيماريها مورد توجه قرار گرفته است. در اوستا بخش يسناها آمده است كه پزشكان بيماران خود را با موسيقي درمان ميكردند. تحقيقات در مورد تأثيرات موسيقي بر سلامت انسان نشان داده كه موسيقي با قدرت نفوذي كه در احساسات آدمي دارد ميتواند بر روي سلامتي انسان تأثيرات مثبتي داشته باشد. موسيقي تأثيرات عميقي در رفع استرس و اضطراب از يك طرف و همچنين كمك به ايجاد آرامش، سرحال آوردن بدن و تقويت حافظه دارد. براي روشن شدن جنبههاي تاريك و ناشناخته هنر موسيقي و دريافت منطقي از زندگي و باورهاي انسان بايد نگاهي تاريخمند و پژوهشي عميق صورت پذيرد. نويسنده با اين رويكرد به تبيين نقش درماني و اجتماعي موسيقي پرداخته است.
----------
مقدمه
در فرهنگ اروپا هنر به معناى توانستن به كار مى رود كه تعبير آن توانايى انسان در دريافت او از اشياء، طبيعت، زندگى و محيط اطراف و... است.
هنر در معناى كامل آن نمى تواند به سرعت درك شود و براى حواس آموزش نديده و غير حساس امرى بديهى و آشكار نيست. هنر در واقع چيدمان جديد از مفاهيم و جرياناتى است كه احساسات انسان را به نوعى كاملاً متفاوت از زندگى روزمره، تحت تأثير قرار مى دهد و تجربه ى تازه اى در اختيار او مى گذارد.
به عنوان مثال يك عكاس، يك واقعه ى معمولى را به شكل غير معمول ضبط مى كند و آن را در قاب قرار مى دهد.
با اين كار لحظه اى از زندگى را به صورت غير معمولى در مى آورد، به اجزاى نامربوط، ارتباط مى بخشد و اين براى چشم بى تجربه قابل ديدن نمى باشد.
يكى از مشخصات هنر، نامتعارف بودن آن است و اين مشخصه اى است كه باعث گسترش يافتن روند تفكر مى شود و نتيجه ى آن دست يافتن به ديدگاه هاى تازه و لذت بردن از هنر است.
اما آن چيزى كه موجب تحريك سريع و دور از ظرافت احساسات شود، بدون اينكه توجه و تفكرى در آن به كار رفته باشد، قطعاً هنر نيست.
موضوع سخن ما، هنر موسيقى است. آنچه موسيقى را از هنرهاى ديگر متمايز مى كند اين است كه موسيقى انتزاعى ترين شكل هنر محسوب مى شود و چيزى به جز خودش را بيان نمى كند.
براى بيشتر موسيقى دانان، موسيقى داراى جنبه هاى قابل دركى است كه در هنرهاى تجسمى هم كاربرد دارد. جنبه هايى از قبيل شكل، رنگ، بعد، بافت و حجم. موسيقى بدون هيچ تحريك خارجى، شنيده و ديده و لمس مى شود.
موسيقى به نوا و صدايى گفته مى شود كه شنيدنى و خوش آيند باشد و انسان را دچار تحول كند. هنر موسيقى يعنى هنر بيان احساسات توسط صداها. صدايى موسيقى ناميده مى شود كه بتواند ميان اذهان ارتباط ايجاد كند و مرزى از حس انتزاع آن را محدود نكند.
آنچه كه مسلم است اين است كه هنر و به خصوص موسيقى، امرى كاملاً سليقه اى است و مطابق با علاقه هاى شخصى افراد در جوامع مختلف، شكل مى گيرد. فرهنگ هاى اجتماعى و خانوادگى تا حدود زيادى بر روى سليقه هاى افراد تأثير دارد. بديهى است هر چه محيط خانوادگى و اجتماعى كه فرد در آن زندگى مى كند با ايده آل هاى يك جامعه ى فرهنگى مطابق باشد، نتيجه مناسب تر و ارزشمندتر خواهد بود.
موسيقى در ايران از زمان هاى بسيار قديم وجود داشته است. در ايران باستان هنگام بر آمدن و فرو رفتن خورشيد گروهى به نواختن طبل، كوس و كرنا مى پرداختند.
موسيقى همچنين به عنوان درمانى براى بيمارى ها مورد توجه قرار گرفته است. در اوستا بخش يسناها آمده است كه پزشكان بيماران خود را با موسيقى درمان مى كردند.
تحقيقات در مورد تأثيرات موسيقى بر سلامت انسان نشان داده كه موسيقى با قدرت نفوذى كه در احساسات آدمى دارد مى تواند بر روى سلامتى انسان تأثيرات مثبتى داشته باشد.
موسيقى تأثيرات عميقى در رفع استرس و اضطراب از يك طرف و همچنين كمك به ايجاد آرامش، سر حال آوردن بدن و تقويت حافظه دارد.
براى روشن شدن جنبه هاى تاريك و ناشناخته ى هنر موسيقى و دريافت منطقى از زندگى و باورهاى انسان، بايد نگاهى تاريخمند و پژوهشى عميق صورت پذيرد. دانشمندان و موسيقى دانان بسيارى درباره ى هنر موسيقى كتاب و نگارش هايى به رشته ى تحرير در آوردند و تلاش كردند تا سير تحول اين جريان را بشكافند. و اين راه همچنان ادامه دارد... .
فهرست:
فهرست مطالب
مقدمه
هنر مهجور در تحقيقات جامعه شناسى
فرهنگ; سنن ملّى
فرهنگ عوام:
فرهنگ خواص:
شناخت اساسى موسيقى
علم فيزيك در موسيقى
اساس تمدن و فرهنگ
ديناميسم شخصيت هنرمند
. پايگاه اجتماعى هنرمند
. بينش اجتماعى هنرمند
نظريه علمى موسيقى
انواع آهنگ سازى
. تأثيرپذيرى موسيقى از شعر
. تأثيرپذيرى شعر از موسيقى
. تأثيرپذيرى از ابنيه تاريخى
چگونگى هماهنگى موسيقى ايرانى با علمى
وسايل صوتى
احساس تعلق خاطر
نقش دولت در توسعه هنر موسيقى در ايران
هنردرمانى
هنر چيست؟ درمان چيست؟
موسيقى درمانى
آيا موسيقى درمانى مؤثر است؟
كدام نوع موسيقى تأثير كارآمدترى دارد؟
فهرست منابع
