اين نوشتار پژوهش و نگارش ربابه عرب‌بدوئي است كه با دو مقدمه از دكتر محمد آخوندي‌اصل و دكتر محمد ابراهيم باستاني‌پاريزي آغاز مي‌شود.

عرب‌بدوئي در اين كتاب مي‌كوشد انطباق ميان مباني كلي و جزيي منشور جهاني حقوق بشر و وابسته به آن را با كليات و سپس جزييات حقوق و قوانين جزايي و كيفري در ايران‌باستان به تصوير كشد كه البته تا حدودي نيز در اين راه موفق بوده است.

حقوق بشر در دنياي امروز به‌ويژه در جوامع مدعي حقوق بشر، به معناي واقعي ضمانت اجرايي ندارد و اين امري اسف‌انگيز است. در حالي كه حقوق بشر در ايران باستان مورد حمايت كيفري بود و ضمانت اجرايي بالايي داشت. 

از همين روست كه احترام به كرامت انسان‌ها و حقوق نخستين آنان نظير آزادي دين، تابعيت، مليت، بيان، احترام به حقوق زنان، تساوي جنسيتي و ممنوعيت برده‌داري كه در اعلاميه‌ جهاني حقوق بشر به آنها اشاره شده، همه در ايران ‌باستان مورد حمايت بوده‌اند.

دنياي امروز از فقدان چنين حمايتي رنج مي‌برد و كشورهاي دموكراتيك و پيشرفته تنها تا آنجا كه منافع‌شان اقتضا مي‌كند حقوق بشر را رعايت مي‌كنند. اين در حالي است كه منشور حقوق بشر كوروش بزرگ، كهن‌ترين بيانيه‌ حقوق ‌بشر شناخته شده‌ است.

بر اين اساس بررسي گنجينه‌هاي حقوقي ايران باستان جاي بررسي داشت كه در اين كتاب تا اندازه‌اي محقق شده است. عرب‌بدوئي تاريخ عيلام و شوش و ماد تا هخامنشيان و اشكانيان و ساسانيان را در اين كتاب مورد توجه قرار مي‌دهد.

منابع مورد استفاده نويسنده در پي‌نوشت‌هاي كتاب و كتابنامه‌ پاياني، بيانگر آن‌اند كه وي كوشيده منابع دست اول به‌جاي مانده از ايران ‌باستان را از بررسي كند. 

گفتني است بررسي دوره‌هاي درخشان تاريخ ايران و باليدن به آن اگر نتيجه‌اي عملي دربر داشته باشد، سود و فايده آن را دو چندان خواهد كرد. يادآوري تاريخ علاوه بر تقويت حس ميهن‌دوستي همچنين مي‌تواند اقدامات سنجيده و موثر اجدادمان را چراغ راهي براي دنياي امروزمان قرار دهد.

چاپ نخست كتاب «حقوق بشر در ايران باستان» پژوهش و نگارش ربابه عرب‌بدوئي در شمارگان ١٦٥٠ نسخه، در ٣٥٠ صفحه با بهاي 11 هزار تومان از سوي نشر علم منتشر شد.

 

 

 

 

 

ایبنا