رخشنده اعتصام معروف به پروين دختر يوسف اعتصامي آشتياني در اسفندماه سال 1285 شمسي در تبريز به دنيا آمد.
پدرش يكي از بزرگان ادب فارسي بود كه دوستي نزديكي با ملك‌الشعراي بهار داشت و از همين طريق بهار نيز با ذوق و قريحه پروين آشنايي داشت.
نخستين چاپ ديوان پروين دو سال پس از وفات پدر وي بود كه مقدمه‌اي به قلم بهار داشت. بهار در اين مقدمه پروين را مورد تحسين و تمجيد بسيار قرار داده بود.
پروين به جهت تبحر و استادي پدر در زبان فارسي و نيز عربي، در محضر او اين دو زبان را آموخت و در مدرسه دخترانه آمريكايي، زبان انگليسي را ياد گرفت.
معاشرين اعتصام الممالك (پدر پروين) افرادي چون علي‌اكبر دهخدا، سيدنصرالله تقوي و بهار، پروين را در راه شعر و شاعري تشويق و تحسين و راهنمايي مي‌كردند.
اشعار پروين مملو از مفاهيم اخلاقي، اجتماعي،‌ مذهبي و تربيتي است و روح بلند او همدردي صميمانه‌اي با اقشار ستمديده جامعه دارد. او آلام و دردهاي فقيران و مسكينان را با صداي بلند در اشعارش مي‌آورد، آنان كه جز رنج‌ چيزي ندارند و آبرو تنها ثروت آنهاست كه به راحتي به دنيا نمي‌فروشند.
درد اجتماع، درد پروين است و اين چاشني و تازگي شعر است كه هر زمان خوانده شود طراوت و تازگي سرودن و حس و ادارك را به خوبي درك مي‌شود. آنجا كه شرح زندگي اندوهگين فقيري را بيان مي‌كند و در مذمت توانگران بي‌درد مي‌سرايد:
با دوك خويش، پيرزني گفت‌ وقت كار
كاوخ! پنبه ريستنم موي شد سفيد
از پس كه بر تو خشم شدم و چشم دوختم
كم نور گشت ديده‌ام و قامت خميد
ابر آمد و گرفت سركلبه مرا
برمن گريست‌زار كه فصل شتا رسيد
در اشعار پروين احساس و عواطف زيبا و بلند انساني را مي‌توان مشاهده كرد و اين جز اين نيست كه او يك زني مردانه با عرفان بلند و انساني است. او در سرودن اشعارش شيوه قدما را حفظ مي‌كند، در مناظره‌پردازي و تنوع قالب‌ها تازگي و زندگي اشعارش را حفظ مي‌كند.
پروين اعتصامي در اسفند ماه 1319 بدرود حيات گفت.
اين ديوان به كوشش اعظم ممدوح تدوين شده است.
«ديوان پروين اعتصامي» را انتشارات پرتو خورشيد در 476 صفحه با شمارگان 2200 نخسه و به قيمت 6 هزار و 500 تومان منتشر كرده است.

 

 

خبرگزاری فارس