اين نوشتار كه با عنوان فرعي «ديالكتيك بازنمايي از غرب در جهان» منتشر شده، به پيدايش و ظهور گفتمان سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران به منزله يكي از حوزههاي نمادين از جهان فرهنگي ايران معاصر ميپردازد.
نويسنده گفتمان سياست خارجي را كاربرد زبان، نشانهها، نمادها و استعارهها براي بيان وضعيت سوژههاي گفتمان سياست خارجي دانسته است چرا كه اينها همه در روانكاوي كليد ورود به ناخودآگاه فردي و جمعي به شمار ميرود. وي معتقد است در تبيين سياست خارجي و عوامل مؤثر بر آن بايد از نگاه سختافزاري يعني قدرت، تسليحات، ژئوپلتكنيك و اقتصاد به سمت ديدگاه نرمافزاري يعني بررسي ساختارهاي معنايي زبان، فرهنگ و گفتمان حركت كرد. در اين واژه «گفتمان» مترادف و هم معنا با واژگان «سخن»، «نظم گفتار»، «متن»، «كنش-گفتار» و «كردار گفتار» بهكاررفته است. از نظر نگارنده، مشكل در عدم آگاهي از همبستگيهاي نرمافزاري و ظريف در رابطه با سياست خارجي است. وي در اين اثر، با تمركز بر جنبههاي نمادين در بازتوليد گفتمان سياست خارجي ايران در بستر يك مقطع زماني مشخص، به دنبال پيداكردن راهحلهايي براي افزايش عقلانيت در سياست خارجي و بهبود تعامل ايرانيان با جهان خارجي است. در اين كتاب، با بررسي «گفتمان پسا استعماري پهلوي» و «گفتمانهاي اجتماعي ضد قدرت» در سالهاي 1332 تا 1356 و افق ديد اين نظمهاي گفتماني در نگرش به غرب، نشان داده شده است كه چگونه از «ديالكتيك» و «انقلاب» بين اين دو نظم گفتماني، گفتمان انقلاب اسلامي تكوين يافته و به ظهور گفتمان سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران منجر شده است. در اين فرآيند ديالكتيكي، «گفتمان قدرت پهلوي» به منزله يك «تز» و «گفتمان اجتماعي ضدقدرت» به منزله «آنتي تز» عمل كردهاند و اصطكاك بين اين «تز» و «آنتي تز» به «انقلاب اسلامي» ختم شده است. اهميت اين اثر كنكاش در فرهنگ سياسي ايران و نشان دادن رابطه آن با تعامل ايراني با جهان خارجي است. تقسيمبندي اين كتاب در هفت فصل «بازتوليد يك گفتمان شباهت با غرب در گفتمان قدرت پهلوي»، «بازتوليد يك گفتمان تفاوت با غرب در گفتمان ضدقدرت»، «بازتعريف مرزهاي هويتي در برابر غرب در حوزه نمادين جامعه ايران»، «انقلاب و ديالكتيك در فضاي گفتماني جامعه ايران»، «بازتوليد تقابل با غرب در تكوين گفتمان انقلاب اسلامي»، «ظهور گفتمان سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران» و «روانكاوي عناصر بيگانه ستيزي در گفتمان سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران» صورت گرفته است . اين كتاب نوشته مجيد اديبزاده است و نشر اختران آن را در 232 صفحه، با شمارگان 1500 نسخه و به قيمت 3300 تومان منتشر كرده است.
خبرگزاری فارس
|