87/07/15
«تيله آبي» نوشته محمدرضا صفدري روايت انسانهايي است از جنوب ايران كه گمشدگاني دارند و دل خود را با ياد خاطراتي از آن گمشدهها خوش ميكنند.
اغلب قهرماناني كه صفدري در مجموعه داستان «تيله آبي» از آنها سخن ميگويد در جستوجوي همان گمشدهها هستند كه تا پايان داستان نيز به آن دست نمييابند. اين ناكام ماندن در دست يافتن به آرزوها باعث ميشود كه اغلب داستانهاي او پاياني تراژيك داشته باشند. نكته ديگر اينكه در داستانها صفدري اين تنها بزرگسالان نيستند كه گمشدهاي دارند و در پايان داستان ناكام ميمانند. اين ناكامي و پايان تراژيك دنياي كودكان را نيز در بر ميگيرد. در داستان «تيله آبي» جستوجوي كودكان براي يافتن تيلهاي آبي در حوضي گلآلود از زبان يكي از آنها روايت ميشود. اين جستوجو در بستري از خاطرات كودكانه از روزهاي خوش گذشته اتفاق ميافتد. آنها نگران هستند كه تيله آبي را در آبهاي جلبك بسته نيابند. در عين حال آنها با يك كاميون از كار افتاده نيز بازي ميكنند؛ كاميوني كه «توبا» بغل دست رانندهاش نشست و با او به آبادان رفت. بازي در اين كاميون فرسوده خاطرات روزهايي را براي آنها تجديد ميكند كه كاميون روشن ميشد و چراغ ميزد. كودكان اگرچه در آبهاي جلبك گرفته دنبال «تيله آبي» خود هستند، اما ذهنشان متوجه «توبا» نيز هست. تو با زني ست كه ظاهراً مردش را گم كرده است. اما در داستان مرد ديگري نيز هست كه رفتارش ديوانهوار است. او از نگاه بچهها به آنجا آمده تا توبا را با خود ببرد. براي همين از سنگها و شيطنتهاي كودكان در امان نميماند. پايان داستان، پاياني تراژيك است. تقريباً همه چيز در تعليق ميماند. كودكان اگرچه تيله را يافتهاند اما مطمئن نيستند كه آن تيله همان «تيله آبي» باشد كه در گودال دنبال آن ميگشتهاند. مجموعه داستان «تيله آبي» هفت داستان دارد كه كه در دهه 60 و اوايل دهه 70 نوشته شدهاند. محمدرضا صفدري، متولد 1333 در خورموج بوشهر است. سكونتش در جنوب از يك سو و تسلط به باورهاي مرمان آن ناحيه باعث شده بسياري از داستانهايش رنگ اقليم جنوب به خود بگيرند. «پريون» نام داستان ديگري در مجموعه «تيله آبي» است. اين داستان آميزهاي از واقعيت و باورهاي عامه مردم جنوب است كه در قالب رئاليسم جادوئي روايت ميشود. مردي، پريزده شده است. او به تصوير زني ميانديشد كه با تمام جستوجوهايش هيچگاه او را نمييابد. اما شبي زن را ميبيند و مرد پريزده هنگامي كه بيدار ميشود، ميبيند زن رفته است. اين ديدارها بين او و زن تكرار ميشود. مرد در واقع به دنياي پريان راه مييابد و از دنياي انسانها فاصله ميگيرد. همين باعث ميشود او مردمگريز شود. «دلگريخته»، «ديدارخانه»، «دو بلدرچين»، «مويه» و «درخت نخستين» عنوان پنج داستان ديگر اين مجموعه هستند. مجموعه داستان «تيله آبي» را سال 1377 انتشارات زرياب منتشر كرده بود. اما بعد از ده سال انتشارات ققنوس اين مجموعه را با حروفچيني جديد در 127 صفحه با شمارگان 1650 نسخه و قيمت 1800 تومان منتشر كرده است.
خبرگزاری فارس
|