کتاب :: نگاهی كوتاه به «كارنامه اسلام» نوشته عبدالحسين زرينكوب
نگاهی كوتاه به «كارنامه اسلام» نوشته عبدالحسين زرينكوب
30 آذر 1389
«كارنامه اسلام» نوشته عبدالحسين زرينكوب به كوشش انتشارات اميركبير به چاپ چهاردهم رسيد. كارنامه اسلام يك فصل درخشان تاريخ انساني است كه مسلمانان در ايجاد يك فرهنگ تازه جهاني به سبب فتوحات متعدد موفق شدند قلمرو اسلام را در وراي شرق و غرب گسترش دهند.
سيري اجمالي از آغاز تاكنون، تسامح، مادر تمدن انساني اسلام، مقام رفيع دانش در اسلام، فرهنگ و تمدن انساني و جهاني اسلام، تمدن اسلامي، منشا يك فرهنگ عظيم انساني، معجزه فرهنگ اسلامي، كتابها و كتابخانهها، مدارس و دانشگاهها، نهضت علمي مسلمانان، علم طب و بيمارستانها، داروسازي و علوم طبيعي، نجوم و رياضيات، بخشهاي مختلف اين كتاب است.
فيزيك و شيمي و فنون صناعت، جغرافيا و جهانگردي، تاريخنويسي، ملل و نحل، عقايد و مذاهب، فسلفه و كلام و حكمت، روش تربيتي اسلامي، اوضاع سياسي و اجتماعي و اداري، هنرهاي زيبا، عرفان اسلامي، ادب اسلامي، اسلام: فرهنگ جامع و اسلام و فرهنگ غرب از جمله بخشهاي مختلف كتاب «كارنامه اسلام» است.
در بخشي از كتاب آمده است كه در تاريخنويسي اولين سرمشقي كه مسلمين پيدا كردند عبارت بود از خداينامهها و كتابهاي پهلوي، كه اساس حماسه ملي ايران بهشمار ميآيد.
در جاهليت، آنچه از نوع تاريخ نزد اعراب رواج داشت انساب قبايل و «ايام» و حروب بود كه با شعر و قصه آميخته بود و آنچه از اخبار راجع به انبياء يهود، يا شاهان بابل و مصر و شام به گوششان ميخورد نزد آنها به عنوان اساطير (اساطيرالاولين) تلقي ميشد.
با اين همه، آنچه مربوط به احوال سواران، دلاوران، شاعران و خطيبان بود غالبا اظهار علاقه ميكردند و نقل اينگونه اخبار ـ كه رنگ قصه و شعر داشت ـ نزد آنها شورانگيز و جالب بود. ازين رو در مجالس خلفاء و امراء اموي معركه اسمار و اخبار گرم بود و حتي معاويه، چنانكه در تاريخ مسعودي نقل ميشود، قسمتي از اوقات فراغت را اختصاص به شنيدن ايام عرب و اخبار عجم داده بود كه گاه نيز از روي كتاب ـ ظاهرا از متن غير عربي ـ برايش ميخواندهاند يا ترجمه ميكردهاند.