87/05/15
كتاب «فيلسوفان يونان و روم» بخشي از «دانشنامه فلسفه و فيلسوفان غرب» است كه به اجمال به فيلسوفان باستان اين دو سرزمين ميپردازد.
اين كتاب ترجمه مقالههاي «دانشنامه ملخص فلسفه و فيلسوفان غرب» با ويراستاري جيمز اوپي ارمسن و جاناتان ري است كه به دو بخش كلي فيلسوفان يونان و فيلسوفان روم تقسيم شده است. بخش اول؛ «فيلسوفان يونان» از فيلسوفان پيش از سقراط آغاز ميشود. اصطلاح «فيلسوفان پيش از سقراط» به ده ـ دوازده تن از فيلسوفان زمان قديم تا روزگار سقراط گفته ميشود. آنها ميكوشيدند به تعريف نهاد جهان و سرشت واقعيت ـ حقيقت بپردازند. اين انديشهگران از طالس كه يكي از «فرزانگان هفتگانه» يونان باستان به شمار ميآمد و بنيانگزار هندسه، اخترشناسي و فلسفه يوناني شمرده ميشد، آغاز و به دموكريتوس بنيانگزار نظريه اتمي ختم ميشوند. در اين بخش با نوشتههاي كوتاهي به فيلسوفان مختلفي پرداخته ميشود. فيلسوفاني چون آناكسيماندروس مبتكر «نقشه جغرافيايي زمين»؛ فيثاغورس كه علاوه بر تسلط بر رياضي كاشف بنيان گام موسيقي بر اعداد بود؛ هراكليتوس كه وحدت جهان را در ساختار و رفتار آن ميديد نه در مادهاش، پارمنيدس كه در پرورش انديشه فيلسوفان پيش از سقراط تأثير ژرفي نهاد؛ كسنوفانس شاعر و انديشهگر كه ميگفت «يك ايزد يكتا هست كه به پيكر يا به انديشه به هيچ رو همانند آدميان نيست»؛ امپدوكلس پزشك؛ لئوكيپوس كه قديميترين منابع نام او را همراه دموكريتوس در وضع و تقرير نظريه اتمي آوردهاند و پروتاگوراس كه انسان را مقياس همه چيز ميدانست نمونههايي از فيلسوفان مذكور هستند. در ادامه اين بخش به خود سقراط ميرسيم. از آنجايي كه زندگي سقراط از طريق زندگي سه فيلسوفي كه زندگيشان با زندگي سقراط همپوشاني دارد و همچنين از طريق ارسطو كه سيزده سال پس از سقراط متولد شد، شناخته ميشود نوشتههاي مربوط به سقراط با نوشتههايي از آريستوفانس، كسنوفون، افلاطون و ارسطو همراه است. سپس نوبت به افلاطون ميرسد و در صفحاتي به زندگي او؛ تأثير سقراط بر او؛ همپرسههاي پيشين، ميانه، سياست و فلسفه و همپرسه هاي پسين او پرداخته ميشود. در اين قسمت به اجمال انديشههاي افلاطون مرور ميشود. سپس نوبت به ارسطو ميرسد. وي كه نوشتههاي آغازينش را بيشتر براي مردم عادي نوشت و چند سالي نيز سرپرستي آموزش و پرورش اسكندر مقدوني را پذيرفت، صفحاتي به خود اختصاص داده است. خواننده در اين قسمت با برخي از انديشههاي ارسطو همچون مقولات، صورت و ماده، قوه و فعل، علتهاي چهارگانه، منطق، طبيعيات و زيستشناسي آشنا ميشود. در ادامه بخش يكم مطالبي درباره فيلسوفان ديگري همچون تئوفراستوس، ديوگنس، آنتيستنس و اپيكوروس آمده است. بخش دوم كتاب به فيلسوفان روم اختصاص دارد. در اين بخش نوشتههايي درباره لوكريتوس، شاعر فلسفي رومي؛ سنكا، فيلسوف رواقي؛ اپيكتتوس كه پيامش برادري عام ميان آدميان عادي بود؛ ماركوس آنتونينوس، امپراتور روم و فيلسوفي رواقي؛ پلوتينوس كه پديدآورنده فلسفه نو افلاطوني بود؛ سيسرون حقوقدان، سياستمدار و نويسنده آمده است. كتاب «دانشنامه ملخص فلسفه و فيلسوفان غرب: فيلسوفان يونان و روم» با ترجمه اميرجلالالدين اعلم به بازار عرضه شده است. اين كتاب را مؤسسه انتشارات اميركبير در 183 صفحه با شمارگان 1000 نسخه و قيمت 2700 تومان منتشر كرده است.
خبرگزاری فارس
|