87/05/05
كتاب «نشانهشناسي متن و اجراي تئاتري» اين امكان را به خواننده ميدهد تا آگاهي خود را از چگونگي ساخته شدن درام و تئاتر افزايش دهد؛ چه در ساخت تئاتر دخيل باشد و چه به عنوان تماشاگر به تئاتر برود.
تلقي ما از نشانهشناسي تئاتر يك ديدگاه نظري بلكه يك روششناسي است. شيوهاي از كار تئاتري و رويكردي به تئاتر براي كشف راهها و امكانات جديد «ديدن». اين دو مبحث در مقدمه كتاب «نشانهشناسي متن و اجراي تئاتري» بسط و گسترش مييابد و تاريخچه ساختارگرايي و نشانهشناسي از آغاز آن يعني پس از مرگ سوسور، زبانشناس سوئيسي و انتشار كتاب «دوره زبانشناسي عمومي» او در سال 1915 بررسي ميشود؛ زماني كه به دليل تحول ايجاد شده در تفكر و رويكردهاي متفاوت به ادبيات و زبان توجه به زيباييشناسي و مضمونشناسي متن تغيير يافت. به نوشته داود زينلو، مترجم كتاب «نشانهشناسي متن و اجراي تئاتري» از زماني كه دستاندركاران اجرايي تئاتر دريافتهاند كه نشانهشناسي تئاتر يك مقوله گسترده كاملا آكادميك است، نياز به يك روش نشانهشناختي را مرتباً گوشزد كردهاند. وي نوشته است ما تلاش نميكنيم ثابت كنيم براي ساختن كارهاي تئاتري موفق، درك تئوري نشانهشناسي ضروري است. چه در ساخت تئاتر دخيل باشيم و چه به عنوان تماشاگر به تئاتر برويم، رويكرد نشانهشناختي اين امكان را به ما ميدهد تا آگاهي خود را از «چگونگي ساخته شدن» درام و تئاتر افزايش دهيم. فصلهاي آغازين اين كتاب به شناساندن نمايشنامه ميپردازد و خواننده را با عناصر اصلي نمايشنامه يعني شكل درام، شخصيت، گفتوگو و دستورهاي صحنه آشنا ميكند. در فصل دوم به شيوههاي بررسي ساختار نمايشي پرداخته ميشود و گونههاي نمايشي مورد بررسي قرار ميگيرد. فصل سوم به معنا و مفهوم شخصيت و ارتباط شخصيت با پيرنگ ميپردازد. ديالوگها با تمام ويژگيها و كاربردهاي نمايشيشان در فصل چهارم بررسي ميشوند. دستور صحنه، موضوعي كه كمتر مورد توجه قرار گرفته است در فصل پنجم بررسي ميشود. در فصلهاي ششم تا نهم اين عناصر اجرا هستند كه مورد تحليل قرار ميگيرند. در اين كتاب كه نوشته آلن آستن و جرج ساونا است، ده نمايشنامه كه در برگيرنده طيف تاريخي و مناسب طرح مطالعاتياست، برگزيده شدهاند. اين نمايشنامهها در سه مرحله تاريخي كلاسيك (اوديپ شهريار، اوري من، آنچه دلخواه توست فدرا)، بورژوايي (راز ليدلي آدلي، باغ آلبالو، هداگابلر) و راديكال (مادر، آخر بازي، دختران برتر) انتخاب شده است. كتاب «نشانهشناسي متن و اجراي تئاتري» زير نظر فرزان سجودي ترجمه شده و پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامي و انتشارات سوره مهر آن را در 252 صفحه با شمارگان 1000 نسخه منتشر كرده است.
خبرگزاری فارس
|