كتاب «تأملاتي در باب تأملات دكارت» شرحي بر انديشه دكارت در كتاب «تأملات» اوست. نويسنده اين اثر معتقد است پيش از نقد يك فلسفه بايد به فهم كافي از آن رسيد، زيرا نقد بدون درك صحيح، به فلسفه آسيب ميرساند.\
سيدمصطفي شهرآييني، نويسنده اين اثر، عالم مدرن را مديون انديشههاي فيلسوفاني نظير «رنه دكارت» ميداند، زيرا وي فلسفه را از حالت انتزاعي خارج كرد و به پويايي رساند. همچنين اين نويسنده و مترجم معتقد است انديشه دكارت و همفكرانش به فلسفه معنا بخشيد و آن را از بيثمري رها ساخت.
نويسنده اين اثر كه فهم شخصي خود را نيز در تنظيم مطالب و برخي تحليلها به كار ميبندد، ميكوشد جايگاه روش را در تاملات دكارت نشان داده، تصويري كه از دكارت در ايران وجود دارد را اصلاح كند.
به اعتقاد شهرآييني، دكارت در جامعه دانشگاهي ايران بيشتر به عنوان انديشمندي مابعدالطبيعي شناخته ميشود كه روش «شك» را در پيش گرفته است، در حالي كه انديشه او محركي اثرگذار در پيشرفت علوم نوين بود. اين كتاب بيشتر بر همين بخش از انديشه او متمركز ميشود و از همين رو ميتوان آن را معرفيكننده وجهه تازهاي از فلسفه دكارتي دانست.
همچنين دكارت را هنگامي ميتوان بهخوبي شناخت كه انديشههاي فلسفي او در كنار دستاوردهاي علمياش بهصورت موازي مطالعه شوند، زيرا اين دو داراي ارتباطي عميق در شكلبخشي يكديگرند.
به اعتقاد رضا داوري اردكاني كه نگارش مقدمه اين اثر را بر عهده دارد، در سالهاي اخير تعداد كتابهاي فلسفه افزايش يافته است، اما هنوز به اندازه كافي كتاب فلسفه در زبان فارسي وجود ندارد و آن چه هست، بيشتر شرح و گزارش است تا نقد و نقادي.
وي برخي مقالات جدلي و سفسطي كه در رد و نفي بعضي آراي فلسفي و فلسفهها نوشته شدهاند را جزو فلسفه به شمار نميآورد، اما اين كتاب را شرح روشن و زندهاي از دكارت معرفي ميكند.
در اين كتاب نقادي فلسفه كانت به چشم نميخورد، چراكه شهرآييني معتقد است پيش از نقد يك فلسفه بايد به فهم كافي از آن رسيد، زيرا اگر پيش از درك صحيح فلسفه آن را نقد كنيم، به فلسفه آسيب رساندهايم.
كتاب «تأملات» دكارت از جمله آثار مهم تاريخ فلسفه به شمار ميآيد و به اعتقاد كارشناسان اين كتاب از زمان دكارت تاكنون همواره مورد نظر فلاسفه بوده است.
در واقع، تمام فلسفه جديد تا قرن بيستم بسط فلسفه دكارت محسوب ميشود و فسلفه جديد بر مبناي «كوگيتو»ي دكارت بنا شد و نيز با نقد كوگيتو و خودآگاهي بود كه نقد فلسفه آغاز شد.
نويسنده علاوه بر منبع فارسی «گفتار در روش» ترجمه محمدعلی فروغی از 10 كتاب جدید و اصلی به زبان انگلیسی درباره روششناسی دكارت یا تفسیر روشی كتاب «تأملات» استفاده كرده است.
این نوشتار شامل شش بخش (تأمل) است كه در آن نویسنده به موضوعات مختلف پرداخت كه از آن جمله میتوان به روش تحلیل و روش تركیب، شكهای فرضی یا افراطی، ماهیت «من» در مقام شیء اندیشنده، برهان بر تمایز حقیقی نفس و بدن و همچنین گذار از دوگانهانگاری به سهگانهانگاری اشاره كرد
چاپ نخست كتاب «تأملاتي در باب تأملات دكارت»در شمارگان 1650 نسخه، 333 صفحه و بهاي 65000 ريال از سوي انتشارات ققنوس منتشر شد.
ایبنا
|