کتاب :: درباره رونمایی كتاب «آميزش افقها»، منتخبي از آثار داريوش شايگان، با تدوين محمدمنصور هاشمي
درباره رونمایی كتاب «آميزش افقها»، منتخبي از آثار داريوش شايگان، با تدوين محمدمنصور هاشمي
15شهريور 1389
مراسم رونمايي از كتاب «آميزش افقها» اثر محمد منصور هاشمي با حضور مولف، دكتر داريوش شايگان و بهاء الدين خرمشاهي در كتابفروشي شمس برگزار شد. در ابتداي اين نشست محمد منصور هاشمي با اشاره به اينكه گردآوري گزيده آثار يك انديشمند در ايران امري متداول نيست، گفت: كتاب «آميزش افقها» گزيده آثار و انديشههاي دكتر داريوش شايگان است. در غرب، سنت گزيدهنويسي آثار متفكران امري رايج و متداول است.
وي افزود: در كشور ما گردآوري گزيده آثار متفكران و انديشمندان امري رايج نيست. البته در حوزه شعر اينگونه نيست و ما مجموعه اشعار و گزيده اشعار را داريم. هاشمي در ادامه به بررسي تعريف متفكر پرداخت و اظهار داشت: متفكر به كسي گفته ميشود كه توانسته باشد مسئلههاي دوره خود را درك و آنها را طرح كند. او كسي است كه دغدغههاي چند نسل را بيان كند و بشناسد. وي تصريح كرد: بر اين اساس دكتر شايگان از متفكران معاصر ما به شمار ميرود كه توانسته وضعيت تاريخي ما در قبال تجدد را صورتبندي كند. هاشمي در ادامه به بخشهاي اصلي كتاب پرداخت و گفت: اين كتاب سه بخش دارد. بخش اول مربوط به شناخت فرهنگ شرقي در آراي شايگان است. بخش دوم كتاب به بررسي فرهنگهاي شرقي با فرهنگ غرب ميپردازد كه جنبه نقادانه شايگان در اين بخش در مقايسه بر جنبه توصيفي مشهودتر است. بخش سوم كتاب نشان دهنده دغدغههاي شايگان در جهان كنوني است. هاشمي با اشاره به اينكه تا كنون هيچ كتابشناسي از آثار شايگان تنظيم نشده بود، گفت: در اين كتاب يك كتابشناسي از آثار دكتر شايگان گردآوري شده است.
وي در ادامه يادآور شد: برخي انتقاد ميكنند چرا در اين كتاب از كتاب زير آسمانهاي جهان دكتر شايگان اسمي برده نشده و از اين كتاب گزيدهاي انتخاب نشده است. كتاب زير آسمانهاي جهان اثر دكتر شايگان يك ساختار گفتاري روان و بسيار خواندني دارد كه اين ساختار بهرغم رواني و دلنشيني با ساختار اين كتاب كه تحليلي است، هماهنگي نداشت. لذا تصميم گرفتم لذت خواندن آن اثر به صورت مستقل براي خواننده باقي بماند. در اين مراسم استاد بهاءالدين خرمشاهي نيز با اشاره به اينكه آثار دكتر شايگان و هاشمي كارهاي جدي و درخوري هستند، گفت: كارهاي هاشمي به چاپهاي متعدد ميرسند و شيوهاي رسا در نوشتهها ديده ميشود. وي افزود: منصور هاشمي مقاله دكتر شايگان كه درباره حافظ نوشته شده را چنان خوب و عالي به فارسي ترجمه كرده است كه
به نظر ميرسد اگر دكتر شايگان ميخواست شخصا اين مقاله را به فارسي بنويسد مانند ترجمه هاشمي مينوشت. وي در ادامه به جايگاه دكتر شايگان اشاره كرد و گفت: دكتر شايگان نه تنها در كشور ما شناخته شده است و جايگاه بالايي دارد بلكه از ايشان در سطح جهاني تقدير ميشود و جايگاه والاي جهاني دارد. همچنين در اين مراسم دكتر داريوش شايگان گفت: سابقه آشنايي بنده با قلم هاشمي به خواندن كتاب احمد فرديد بر ميگردد. فرديد متفكري بود كه فيلسوف شفاهي ناميده ميشود و آثار مكتوب چنداني ندارد. وي افزود: وقتي آن كتاب را ميخواندم در جايي از كتاب كه اشارهاي به من شده بود ملاحظه كردم نويسنده به خوبي توانسته آراي من را مفهوم سازي كند. مولف آسيا در برابر غرب يادآور شد: در واقع مفهومسازي نويسنده از آثار و كارهاي بنده، من را به تحير واداشت. شايگان در ادامه به اهميت «مفهومسازي» پرداخت و گفت: مفهوم يعني موقعيتي را در قالب فكري بيان كردن. هاشمي مطالب و انديشههاي بنده را به خوبي دريافت كرده و لذا توانايي انجام نوشتن كتاب حاضر را داشته است. وي در ادامه يادآور شد: بنده در سال 1981 مقالهاي به زبان فرانسه درباره حافظ نوشتم و يك شاعر انگليسي آن را به انگليسي برگرداند و هاشمي نيز آن را به فارسي برگرداند و بسيار خوب هم اين كار را انجام داد. شايگان در ادامه با ذكر خاطراتي از نوشتن اولين كتابش تصريح كرد: موقع نوشتن كتاب اديان و مكتبهاي فلسفي هند 23 سال داشتم و آنرا در حدود
31 سالگي به اتمام رساندم. مولف اديان و مكتبهاي فلسفي هند در ادامه افزود: اين كتاب مشتمل بر اصطلاحات سانسكريت بود و تعداد اين اصطلاحات نيز زياد بود. اين اصطلاحات باعث ميشد كار حروفچيني اين كتاب با سختي همراه باشد و چاپخانه هم حاضر به حروفچيني آن نبود. وي گفت: تصميم گرفتم شخصا نسبت به حروفچيني آن به اتفاق رانندهام اقدام كنم و در نهايت كار را آماده چاپ سازم. به هر حال كتاب با آن شرايط دشوار به چاپ رسيد و بعد از 40 سال از چاپ آن كتاب بهتري نيز نوشته نشده است كه البته به معناي اين نيست كه كار من خوب بوده بلكه به معناي آن است كه كارخوبي بعد از آن به چاپ نرسيده است.