موسسه مطالعات و نشر عربی به تازگی كتابی درباره شریف رضی، از علمای نامدار شیعه با عنوان «شریف رضی: زندگی، فرهنگ، ادبیات و نقد آثار او» منتشر كرده است.
به گزارش روزنامه الشرق الاوسط، این كتاب بطور هم زمان در بیروت و عمان منتشر شده و یك اثری بدیل و ارزنده درباره مطالعات آرای شریف رضی این عالم ربانی مذهب شیعه محسوب می شود.
دكتر «احمد محمد المعتوق» استاد مطالعات اسلامی و عربی دانشگاه «نفت و معادن ملك فهد» در «ظهران» این كتاب را در 367 صفحه به رشته تحریر در آورده است.
این كتاب مطالعاتی تحلیلی درباره شخصیت، آرا و اندیشه‌های «شریف مرتضی علی‌بن‌الحسین الموسوی» كه به سال 436 هجری قمری درگذشت، محسوب می شود.
در مقدمه این كتاب آمده است: «شخصیت‌های ادبی و علمی بسیاری در طول تمدن و فرهنگ تاریخ اسلامی ظهور كرده اند؛ اما شاید در میان آنها شریف رضی در زمینه‌های فكری منحصر به‌فرد و متمایز باشد.
این كتاب در چهار بخش به بررسی زندگی فرهنگی، خانوادگی، اجتماعی، شخصیت و اخلاق شریف رضی، فعالیت های فرهنگی، علمی و ادبی، فعالیت های ارزنده شریف رضی در زمینه ادبیات، زبان و اندیشه مي‌پردازد و كتاب «الامالی» او را نقد می‌كند.
ابوالحسن محمدبن الحسين الموسوي، معروف به سيدرضي(ره) و يا شريف رضي، متولد سال 359 هجري در بغداد، با پنج واسطه از سوي پدر به امام موسي الكاظم (ع) و با چند واسطه از سوي مادر به امام زين العابدين، علي بن الحسين(ع) و به روايتي به اميرالمومنين(ع) مي رسد. پدرش ابواحمد حسين‌بن موسي، از روزگاري كهن نقيب سادات علوي بغداد بوده است.
سيد رضي علاوه بر نقابت، اميري حاجيان و قضاوت در مظالم را نيز به عهده داشت و از جايگاه معنوي والايي برخودار بود. ابو احمد در سال 369 هجري به همراه تني چند از سران علويان به دستور عضد الدوله ديلمي به قلعه اصطخر فارس اعزام و در آنجا به زندان افكنده شد.
سيد رضي كه در اين سال اندكي كمتر از ده سال از زندگي او مي گذشت، با شنيدن اين خبر، قصيده اي بلند در ستايش پدر و نياكان او از ائمه اطهار و در نكوهش عضد الدوله و وزير او ابن مطهر سرود هنگامي كه اين قصيده پخش شد، همه اديبان و سخن شناسان و دانشمندان به وجود نابغه اي نوجوان در شعر و ادب و تاريخ و علوم اسلامي اعتراف و آينده درخشاني را براي او پيش بيني كردند.
سيد رضي با برادر بزرگوارش سيد مرتضي علم الهدي در نبود پدر تحت نظارت مادر به تحصيل علوم ادبي و اسلامي روزگار خود ادامه دادند. پدر در سال 376 هـ . ق توسط شرف الدوله، فرزند عضدالدوله آزاد شد و به همراه وي به بغداد آمد و همه مناصب از دست داده را دوباره به دست آورد، ليكن به علت خستگي از زندان و رنجش از (اميران) و خليفگان، از همان سال تا سال 381 همه آن مقامات را به فرزند كوچكش سيد رضي واگذار كرد.
سيد رضي از استادان برجسته زمان خود مانند ابوعلي فارسي، قاضي سيرافي، قاضي عبدالجبار بغدادي، ابن نباته خطيب، ابن جني، علي بن عيسي شيرازي، محمدبن موسي خوارزمي، شيخ مفيد، تلعكبري و عده اي ديگر دانش اندوخت. وي مدرسه اي به عنوان «دارالعلم» با كتابخانه اي مجهز و همه امكانات زيست دانشجويان تأسيس كرد و شاگردان برجسته اي به دست او به مقام استادي رسيدند.
سيد رضي در دوران جواني به تفسير و توضيح آيات الهي روي آورد. عشق و علاقه وي به قرآن از همان اوايل كودكي آغاز شده بود. چنانكه بعد از يادگيري، اُنس دايم و رابطه هميشگي با قرآن برقرار و در سي سالگي در مدت كوتاهي قرآن را حفظ كرد. او همواره با زمزمه كلام الهي آينه دل را جلا مي بخشيد. بعد از گذراندن علوم مختلف قرآني علاوه بر شيريني قرائت دوران كودكي، خود را با دنيايي از زيبايي‌هاي روح بخش همراه مي يافت كه وسعتش بي انتها و غايتش بي منتها بود. سيد رضي محو در جمال تابناك آيات الهي دست به قلم برد تا قطره اي از درياي بيكران تعاليمش را بر صفحه روزگار جاري كند. ثمره اين تلاش با اخلاص، سه گنجينه گران سنگي است كه براي نسل‌هاي آينده به يادگار گذاشت:
1. تلخيص البيان عن مجازات القرآن. 2. حقايق التأويل في متشابه التنزيل. 3. معاني القرآن. ديگر تأليفات سيد رضي عبارتند از: خصايص الائمه، نهج البلاغه(سخنان، نصايح و خطبه‌هاي ايراد شده توسط اميرالمومنين(ع))، الزيادات في شعر ابي تمام، تعليق خلاف الفقهاء، كتاب مجازات آثار النّبويّه، تعليقه بر ايضاح ابي علي، الجيّد من شعر ابي الحجاج، زيادات في شعر ابي الحجاج، مختار شعر ابي اسحق الصّابي، كتاب «مادار بينه و بين ابي اسحق من الرسائل» و ديوان اشعار.
