21 ارديبهشت 1387
شاعران قدیم كرمان
پژوهش سیّدعلی میرافضلی
نشر كازرونیه
1386 خورشیدی.
گردآوری آثار شعرای سدههای پیشین با توجّه به جنگهای قدیمی از جمله ضروریّاتی است كه متأسّفانه تاكنون توجّه چندانی بدان مبذول نشده است...
این امر با توجّه به دشواری دستیابی به جنگها و همچنین پراكندگی و همچنین اندك بودن حجم مطالبِ به دست آمده ، برای خیلیها كاری دشوار و عبث جلوه میكند ؛ امّا بررسی دقیقتر این آثار نشان میدهد كه گاهی آنچه از این دستنویسها به دست میآید - از نظر ارزش- حتّی با محتویّات كتابهای بزرگ برابری میكند.
از سویی با توجّه به قدمت برخی از جنگها و نزدیكی زمان كتابت این آثار به دورة زندگی شعرا ، معمولاً ضبطها - و احیاناً تحریرهایی- را از شعر سرایندگان در آنها مییابیم كه شاید حتّی در دواوین مضبوط شاعر نیز بدانگونه ضبط نشده باشد. همچنین است موضوع شاعرانی كه ادبای ما از دیرباز با نام آنان آشنا بودهاند امّا بجز چند بیت ، چیز دیگری از سرودههای آنان حتّی به دست قدما نیز نرسیده است.
كاری كه اخیراً توسّط پژوهشگر سختكوش ، آقای سیّدعلی میرافضلی انجام یافته - و ما در اینجا قصد معرّفی آن را داریم- ، از جمله پژوهشهایی است كه برای پاسخگویی به نیاز فوق ، تدوین شده است. ما پیش از این چند تصحیح و بخصوص كاری شاخص دربارة ترانههای خیّام را از آقای میرافضلی شاهد بودهایم و پژوهشی كه ایشان اكنون ارائه كردهاند ، نمونهای از پژوهشهای منطقی در گردآوری آثار سرایندگان گمنام - یا كمتر شناخته شدة- زبان فارسی به شمار میآید.
ایشان در جستجویی كه در چندین جنگ - و البته كتابهای چاپی- داشتهاند ، اشعار 26 تن از سرایندگان خطّة كرمان در سدههای ششم تا نهم هجری را استخراج كرده و با یك طبقهبندی علمی در قالب كتاب حاضر گردآوری كردهاند. مطابق آنچه ایشان در مقدّمة كتاب آوردهاند ، نام و آثار برخی از این سرایندگان - همچون محمود منوّر كرمانی ، شمس اوحد كرمانی ، محمود كرمانی و ... - نخستین بار در این كتاب عرضه شده است.
شیوة آقای میرافضلی در كتاب حاضر چنین است كه ابتدا به نقل اطّلاعات مرتبط با زندگی و شعر هر سراینده پرداخته و پس از آن به درج شعرهایی پرداختهاند كه از این سرایندگان در جنگهای مورد استفادة ایشان موجود بوده است. در صورت لزوم نیز برخی منابع چاپی مورد استفاده قرار گرفته است.
منبع هركدام از اشعار - اعمّ از قصیده ، رباعی و ...- نیز با اشارة دقیق به جایگاه آن در نسخة خطّی مشخّص شده و در صورت لزوم ، توضیحات و استدراكاتی در مورد اشعار و ابیات نقل شده است.
ضمناً جا دارد یادآور شویم كه این كتاب به پاس نیم قرن تلاش در معرّفی تاریخ و فرهنگ كرمان به « دكتر باستانی پاریزی» پیشكش شده است.
میراث مكتوب
|