کتاب :: نگاهي به كتاب «خانواده؛ از روياي عشق تا واقعيت قانون»
نگاهي به كتاب «خانواده؛ از روياي عشق تا واقعيت قانون»
هم رويا و هم واقعيت
12 تير 1388
چاپ نخست كتاب «خانواده؛ از روياي عشق تا واقعيت قانون» نوشته مهدي قرائتي از سوي انتشارات پرتو خورشيد منتشر و روانه بازار نشر شد./
كتاب حاضر، تلاش يكي از حقوقدانان آگاه به مسائل مشكلات خانواده است كه اين كتاب را با هدف آشنايي خانوادهها با مهارتهاي زندگي و اطلاعات حقوقي تاليف كرده است.
بر اساس مطالب كتاب، از ابتداي تاريخ و پيدايش بشر تاكنون در بين تمامي جوامع، خانواده اصليترين نهاد اجتماعي، زيربناي جوامع و منشا فرهنگ، تمدن و تاريخ بشر بوده و پرداختن به اين نهاد و بناي مقدس كه كانون تربيت، مهد مودت و رحمت و سعادت است و حمايت و هدايت آن به جايگاه واقعي و متعالياش، هميشه باعث اصلاح خانواده بزرگ انساني، و غفلت و سهلانگاري در امور آن، موجب دور شدن بشر از زندگي حقيقي و درست و سقوط به ورطه هلاكت، نابودي و ضلالت بوده است و سعادت و شقاوت جامعه بشري همواره وابسته به صلاح و فساد اين نهاد بوده و خواهد بود.
خانواده به عنوان سرچشمه همه آسيبها يا سلامتيهاي روحي و جسمي جوامع بشري شناخته شده است و به يقين سرايت كردن آسيبها و سلامتها از طريق نهاد خانواده، امري كاملا پذيرفته شده است. با اين همه و با وجود اهميت حياتي خانواده در سلامت جسم و روان انسانها، خانواده تازه بنيان نهاده شده در معرض تهديدها و آسيبهاي بسياري قرار دارد.
در بخشي از سخن ناشر آمده است: «به دنبال تحولات و تغييرات رو به رشدي كه در جوامع بشري به وجود آمد، نهاد خانواده هم از اين تحولات بينصيب نماند و بعضا در بسياري از موارد، تغييرات شگرفي را در ساختار خود پذيرفت و در حقيقت، پديده صنعتي شدن و مدرنيته شدن جوامع بشري، نهاد خانواده را در بسياري از موارد تحت تاثير قرار داد. حال بر اساس مطالعات انجام گرفته، در بسياري از موارد، اين تغييرات منفي و در بسياري از موارد هم مثبت ارزيابي شده است. اما آنچه مسلم است در جامعه امروزي، خانواده بيش از هر زمان ديگر با بحران روبهرو است.»
نويسنده اين اثر در بخشي از مقدمه خود، اهميت ازدواج و تشكيل خانواده از نگاه دين را چنين تشريح ميكند: «كتاب آسماني ما صراحتا براي ازدواج و روح مقدس خانواده ارزش خاصي قائل شده و بر رعايت حقوق زوجين تاكيد نموده است و طلاق را مردود و قبيح معرفي مينمايد؛ اما اگر تنها راه چاره و مصلحت طرفين باشد، آن را مباح ميداند. گرچه فرهنگ كشورمان و بسياري از كشورهاي جهان، بهويژه جهان اسلام، مساله طلاق را امري مذموم و ناپسند ميدانند، اما شارع مقدس، همين واقعه حقوقي را در وقت خود مباح دانسته و براي پرهيز از ورود هرگونه ضرر جاني و مالي و اخلاقي، تجويز اين جدايي را صادر نموده است. در حقيقت با اندكي مطالعه در نظامات خانوادگي، ملاحظه ميگردد كه در اديان، بهويژه دين مبين اسلام، به منظور دوام و قوام زندگي خانوادگي، سفارشات عديدهاي شده است و از جمله عبادات به حساب ميآيد؛ زيرا ازدواج عقد و پيماني است الهي كه بين مرد و زن جهت شركت در زندگي مشترك و تشكيل خانواده بسته ميشود.»
خانواده در ايران چون بسياري از حوزههاي ديگر در حال دگرگوني است و در بسياري از خانوادهها با طلاقهاي عاطفي مواجهايم. به عقيده نويسنده، تشكيل و اداره خانواده دموكراتيك راهي براي خروج از اين بنبست است. خانواده، ميراثي اجتماعي است كه ما از نياكانمان ميگيريم و به اخلاف خود منتقل ميكنيم، اما براي بررسي كاركردهاي آن، بايد نهاد خانواده را با دنياي روز انطباق دهيم؛ چرا كه خانواده جديد در دنياي جديد تبلور مييابد.
امروزه سرمايهگذاري و توجه هرچه بيشتر به خانواده، بيش از هر زمان ديگري در ميان كارشناسان و صاحبنظران مطرح شده است؛ بهطوري كه دولتها توجه خاصي نسبت به رشد و توسعه كيفي خانواده مبذول ميكنند و با در اختيار قرار دادن امتيازات، تسهيلات رفاهي، آموزشي، مشاورهاي و بهطور كلي ارتقاي سطح بهداشت و سلامت خانواده، سعي بر افزايش كيفيت زندگي خانوادهها دارند؛ زيرا ارتقاي سطح كيفي خانواده تاثير مستقيمي بر تربيت نسلهاي آتي جامعه خواهد داشت؛ زيرا از طريق خانواده است كه ارزشها و هنجارها به فرزندان و نسلهاي بعد منتقل ميشوند.
براي شكلگيري يك خانواده مستحكم و سالم، علاوه بر انتخاب مناسب و آگاهانه، بهدست آوردن علم و دانش اوليه براي شروع يك زندگي مشترك از سوي طرفين امري بديهي است، تا در آينده به صرف يك دسته جهالتهاي اوليه، نهاد خانواده از هم گسسته نشود.
آنچه اين كتاب درصدد ارائه آن است، در مرحله اول ارائه آگاهيها و دانشي است كه ميتواند زندگي موفقي را براي خانواده رقم بزند و در مرحله بعد ،اطلاعات حقوقياي است كه اعضاي خانواده را در دستيابي به حقوق خويش ياري ميرساند.
كتاب حاضر، از دو بخش تشكيل شده است. بخش اول خانواده و روياي عشق نام دارد. اين بخش داراي 10 فصل است كه عنوان فصول دهگانه آن از اين قرارند: خانواده و اهميت آن، انواع خانواده، دگرگوني خانواده در دوره معاصر، فرآيند خواستگاري و انتخاب همسر، حقوق متقابل زن و شوهر در اسلام، رموز موفقيت در زناشويي، طلاق و از هم گسيختگي خانواده، خانواده آشفته و خانواده بالنده، طغيان عصبانيت در زندگي مشترك و پرورش فرزند. بخش دوم كتاب نيز خانواده و قانون نام دارد. اين بخش به شش فصل تقسيم شده كه عناوين ششگانه اين فصول عبارتند از: قوانين مربوط به نكاح، قوانين و سؤالات مربوط به مهريه، ولايت قهري، قوانين مربوط بر طلاق، حضانت و نگهداري و تربيت اطفال و احوال شخصيه اقليتها.
از منابع مورد استناد نويسنده در تدوين اين اثر ميتوان كتابهاي قرآن كريم، نهجالبلاغه، قانون مدني، زن كامل، مقدمات جامعهشناسي، حقوق زنان در ايران، كافي، وسائلالشيعه، مستدركالوسائل، تحفالعقول عن آلالرسول(ص)، بحارالانوار، من لا يحضرهالفقيه، مكارمالاخلاق، نهجالحق و كشفالصدق و پيام پيامبر(ص) را نام برد.
چاپ نخست كتاب «خانواده؛ از روياي عشق تا واقعيت قانون» در شمارگان 1500 نسخه، 408 صفحه و بهاي 55000 ريال راهي بازار نشر شد.