«چاي در گذر زمان» عنوان كتابي است كه به پيدايش و سير تكاملي چاي در تاريخ ايران از گذشته تا امروز ميپردازد. اين كتاب پژوهشي، به كوشش مهندس غلامرضا معزي متخصص كشاورزي، صنعت و تكنولوژي چاي گردآوري شده است.
تاريخ پرفراز و نشيب چاي ايران، سياستها و خطمشيها طي يكصد سال كه از عمر چاي كشورمان ميگذرد، همراه با اسناد تاريخي بخشي از اين كتاب را تشكيل ميدهد. نويسنده در اين كتاب به پيدايش و سير تكاملي، رويدادهاي تاريخي، سياسي، اجتماعي و عرفاني چاي در ايران ميپردازد.
در تهيه و تدوين كتاب چاي در گذر زمان، كوشش شده تا از كتابهاي مختلف خارجي، نشريات، روزنامههاي معتبر و بررسيهاي مختلفي كه در اين زمينه توسط پژوهشگران صورت گرفته بهرهگيري شود.
قسمت اعظم اطلاعات از يادداشتهاي دوران تحصيل نويسنده در مراكز تحقيقاتي چاي هندوستان، سيلان و انستيتو تحققياتي گياهان نيمه گرمسيري شوروي سابق جمعآوري شده است.
در اين كتاب علاوه بر مطالعه جنبههاي سياسي، نظامي و اقتصادي وقايع و رويدادهاي چاي در دو قرن اخير، از ورود چاي در اروپا، آمريكا و ايران و تأثير قهوهخانهها در تبادل افكار، اطلاعرساني، سرگرمي، شعر و ادبيات مردمي و نقاشي سبك قهوهخانهها در عصر تعطيل، تحريم و زنداني كردن كساني كه در اين نهاد مردمي تجمع ميكردهاند و دوره شكوفايي قهوهخانهها در ايران و ديگر نقاط جهان بحث ميشود. در كشور ايران عصارهگيري از برگ، گل، ميوه گياهان و تهيه شربت براي آشاميدن و پذيرايي از مهمانان همانند ديگر كشورهاي آسيايي سابقهاي طولاني دارد.
استفاده از عرق بهارنارنج، كاسني، عرق بيدمشك، شربت آبليمو و آلبالو در خانوادههاي ايراني سابقه چندين هزار ساله دارد. بعد از رواج چاينوشي در كشور، جوشاندههاي گياهي به عنوان چاي بومي در جوامع روستايي و شهري نظير چاي آويشن، چاي ترش، چاي بابونه، چاي گلگاو زبان و... بر سر زبانها افتاد.
آشنايي ايرانيان با واژه قهوه، قهوهخانهها و قهوهنوشي از دوران عثماني شروع شد. شواهد تاريخي و گزارش سفيران دولتهاي خارجي مأمور خدمت در ايران، نشان ميدهد كه ايرانيان در زمان شاه صفي در عهد پادشاهان صفوي با چاي و چاينوشي آشنايي پيدا كرده بودند.
در اين كتاب چاي در گذر زمان، تاريخ پيدايش و قدمت آن در كشور چين و رويدادهاي تاريخي، نظامي، سياسي، اجتماعي چاي در جوامع كشورهاي خاور دور و همچنين تأثير آداب چاي در پديدار شدن يك نوع تفكر عرفاني و قداست مذهبي در كشور ژاپن و بالاخره تأثير قهوهخانهها و چايخانهها در شعر، ادبيات و هنر كلامي يا نقالي در جامعه ايران سخن گفته ميشود.
اين كتاب در 9 فصل بخش شده است. تاريخچه چاي در جهان، ارتباط چاي و سلطه استعمارگران غرب، قرن هفدهم و رواج چاينوشي در اروپا، نقش اروپاييان در توسعه و پيشرفت صنعت چاي در جهان، دگرگوني صنعت چاي در انقلاب صنعتي اروپا، رويدادهاي تاريخي يك صدساله چاي در ايران، چاي و سياست خصوصيسازي، پيدايش قهوهخانه و چايخانه و تأثير اجتماعي آن، آداب و رسوم چاينوشي در كشورهاي مختلف جهان از جمله بخشهاي مختلف اين كتاب است.
چاپ نخست «چاي در گذر زمان» در 220 صفحه و با شمارگان 1000 نسخه و بهاي 4 هزار 400 تومان در دسترس علاقهمندان به مطالب علمي و تاريخي قرار دارد.
ایبنا
|