26 بهمن 1387
زوایای پنهان زندگی سپهری و ك. تینا
سهراب سپهری شاعر و نقاش معاصر، یكی از مهمترین شاعران پس از نیما است. به همین دلیل درباره زندگی و شعر این چهره برجسته، كتابهای زیادی منتشر شده است.
«دو رساله درباره سهراب سپهری» با عنوان فرعی «سپهری و ك.تینا؛ سپهری و ژاپن» تازهترین كتابی است كه درباره او به قلم كامیار عابدی روانه بازار كتاب شده ست. عابدی یكی از پژوهشگران جدی ادبیات معاصر است كه تاكنون درباره زندگی و شعر شاعران زیادی تحقیق كرده و كنكاشهایش را در قالب كتابهای متعددی به دست علاقهمندان ادبیات رسانده است. یكی از ویژگیهای مثبت آثار عابدی در این نكته نهفته است كه او سعی میكند دریچههای تازهتری از زندگی و آثار شاعران معاصر پیش روی مخاطب قرار بدهد؛ دریچههایی كه شاید كمتر دیده شده یا اصلا دیده نشدهاند.
«دو رساله درباره سهراب سپهری» نیز از این ویژگی مستثنی نیست و روایتی است از ابعاد ناشناخته زندگی شاعر بلند آوازه كاشانی.
عابدی در رساله اول این كتاب معتقد است كه سپهری پس از آشنایی با فرهنگی و هنر ژاپن، شخصیتی متفاوت و ظریفتر از قبل مییابد و در رساله دوم، یادداشتهای نویسندهای به نام كاظم تینا تهرانی (ك. تینا) كه از دوستان سپهری بوده تدوین شده است.
آنگونه كه عابدی در این كتاب نوشته: كاظم تینا تهرانی در سال 1308 در محله عود لاجان تهران متولد شد و دوره ابتدایی را در دبستان خسروی واقع در بازار آهنگران و دوره نخست متوسطه را در دبیرستان مروی گذراند و به دلیل دشواریهایی درزندگی خانوادگی از ادامه تحصیلی بازماند. در سال 1326؛ یعنی در 18 سالگی به استخدام بانك ملی ایران درآمد و در سال 1351 بازنشته شد. تینا در شب 25 تیرماه سال 1369 اقدام به خودكشی كرد و فردای آن شب در بیمارستان لقمان الدوله درگذشت. گفته میشود كه تینا تهرانی فعالیت ادبی خود را با پیوستن به گروه «خروس جنگی» آغاز كرده است و نخستین آثارش در مجله خروش جنگی منتشر شد. آثار به جا مانده از ك.تینا گویای این ادعاست كه او غیر از ادبیات به عرفان و اساطیر علاقه زیادی داشت. در آخرین كتاب سپهری یعنی «ما هیچ ما نگاه» شعری باعنوان «سمت خیال دوست»به ك.تینا تقدیم شده است.
كامیار عابدی در سال 1375 كتاب دیگری هم درباره سپهری با عنوان «از مصاحبت آفتاب» چاپ كرده بود و اكنون پس از گذشت 12 سال كتاب دیگری درباره او نوشته كه خواندنی است و به علاقهمندان سهراب كمك میكند تا با زوایای پنهان زندگی او آشنا شوند.
این كتاب 150 صفحه است و در صفحات پایانی آن نمونههایی از نقاشیهای سپهری پیش از سفر و بعد از سفر به ژاپن، عكسی از او در توكیو، خوشنویسی ژاپنی او بر روی جلد كتاب بهرام بیضایی، نمونهای از تاثیر هنر ژاپنی در نقاشی سپهری، عكسی از كاظم تینا تهرانی و .... آمده است.
عابدی در اشاره این كتاب نوشته است: «در نوشتن یا تالیف رساله نخست از آگاهیهای یكی از پیشگامان سرشناس فرهنگی، آقای همایون صنعتیزاده و یكی از نمایشنامهنویسان و كارگردانان برجسته سینما و تئاتر آقای بهرام بیضایی و همچنین دقت سركار خانم پروفسور یوكوفو جیمو تو استاد دانشگاه اوساكای ژاپن در مرور رساله نخست و به ویژه تلفظ و ضبط چهارده مورد از اعلام ژاپنی متن بهرهمندی یافتهام و از آنان بسیار سپاسگذارم. نیز در دسترسی به متن یادداشتهای ك.تینا در تابستان 1377 از لطف شاعر فروتن، زندهیاد بیژن جلالی برخوردار بودهام و یادش را گرامی میدارم».
كتاب «دو رساله درباره سهراب سپهری» را میتوان اولین اثر پژوهشگرانهای دانست كه درباره «ك. تینا» و زندگی و آثارش نوشته شده است.
روزنامه فرهنگ آشتی