21 بهمن 1387
احترام به شعور مخاطب
«سوگ پائیزی» نام اولین كتاب منتشر شده علیرضا پنجهای است كه در سال 1357 روانه بازار كتاب شد. با یك حساب سرانگشتی روشن میشود كه او 30 سال در عرصه چاپ و نشر آثارش حضوری جدی دارد و در طول این سالها كتابهای دیگری همچون «همنفس سروهای جوان»،«آن سوی مرز باد»، «برشی از ستاره هذیانی» و... را منتشر كرده است.
این شاعر، روزنامهنگار هم هست و تاكنون سردبیری چندین نشریه را برعهده داشته است.
«شب هیچوقت نمیخوابد» تازهترین مجموعه شعر علیرضا پنجه ای است كه توسط نشر فرهنگ ایلیا یكی از ناشران فعال شهرستانی منتشر شده است.
شعرهای این كتاب، ادامه منطقی زبان و شگردهایی است كه او در آثار قبلیاش ارائه كرده است. پنجهای در چند سال گذشته، نوعی از تجربههایش را با عنوان «شعر توگراف» به جامعه ادبی پیشنهاد داده كه در آن به حضور شكل در شعرهایش توجه زیادی نشان میدهد. یعنی در لابهلای سطرهایش به جای آنكه از نام اشیاء استفاده كند، تصویر آنها را نقاشی میكند و به این صورت مخاطب با شعری تصویری همراه میشود.
او همزمان با انتشار این كتاب، مجموعه دیگری را با عنوان «پیامبر كوچك» چاپ كرده كه بیشتر سرودههای
آن كتاب را شعر توگرافهای او دربر میگیرد اما در «شب هیچ وقت نمیخوابد»، از آن نوع شعرها خبری نیست. در واقع شاعر به علاقهمندان آثارش این فرصت را داده است كه با توجه به شناخت و سلیقه خودشان شعرهایی را برای خواندن انتخاب كنند كه از حال و هوای آن لذت بیشتری میبرند. این نكته، گواه این ادعاست كه شاعر برای شعور مخاطبانش احترام قائل است و سعی میكند هم مخاطبان قدیمی و هم جدید خودش را حفظ كند.
«شب هیچوقت نمیخوابد» از 135 صفحه تشكیل شده است كه 83 شعر را در بر میگیرند و عمدتا اشعار سالهای 70 تا 85 شاعر را به تصویر میكشند.
نكته مهمی كه با مرور این كتاب به ذهن دوستداران شعر پنجهای میرسد این است كه او به زبان خاص خود دست یافته و شعرش بی امضای شاعر هم نام پنجهای را در ذهن تداعی میكند.
برای اینكه بیشتر با حال و هوای این كتاب آشنا شویم شعر «مسافر» را از آن مرور میكنیم.
من كجا نمردهام/ كه تو آن جا تولد یافتهای
من كجا نمردهام / بیا و پیرهنم را به آتش جان بیفروز
ریزعلی من / قطاری كه میرود رو به نیستی
كوپههایش روزها و شبان بر باد رفته زندگی شاعری است/ كه تو نمیگذاری پایان بگیرد / ریزعلی من
روزنامه فرهنگ آشتی