نگاهي روايت شناسانه
به ادبيات داستاني

مهوش قويمي در «گذري بر داستان نويسي فارسي» با بهره‌جويي از مطالعات روايت شناختي، به ادبيات داستاني معاصر پرداخته ‌است.

در مطالعات روايت شناختي، بررسي مقوله‌هايي چون رابطه متن و پيرامتن، منطق علّي روايت، نظم گاهنامه‌اي داستان، چگونگي ديدگاه‌ها و مراجع روايي، بسامد روايي، سطوح روايي، نقش راوي يا راويان متعدد و غيره مورد مطالعه دقيق قرار مي‌‌گيرد تا ساختار كلي متن و پيكره‌بندي معناشناختي آن متمايز شود. قويمي آن‌چنان كه در پيشگفتار «گذري بر داستان‌نويسي فارسي» عنوان كرده ‌است، آثاري را براي مطالعه و بررسي برگزيده ‌است كه صرف‌نظر از كوتاهي يا بلندي داستان‌ها – رمان يا نوول بودن آنها- همگي به نويسندگان بزرگ كشور تعلق دارند؛ نويسندگاني كه غالباً اولين گام‌ها را در مسير آفرينش رمان يا داستان كوتاه معاصر فارسي برداشته‌اند و گاه آن را به اوج رسانده‌اند. بنابراين شهرت آثار، همچنين شهرت نويسندگان و احتمالاً قدمت آنها، معيارهاي اصلي انتخاب بوده‌اند.

تلاش قويمي در اين كتاب بر اين نبوده كه بين آثاري كه به مقوله‌هاي مختلف تعلق دارند مقايسه انجام دهد يا ارزش و اهميت زيبايي‌شناختي متن، جايگاه اثر را در تحول نوع رمان يا داستان كوتاه، يا حتي جذابيت و گيرايي روايت را ارزيابي كند بلكه هدف او بيشتر اين‌ بوده است كه به سوالاتي درباره ديدگاه راوي، درونمايه اثر، متن و رابطه آن با عناصر پيرامتن و غيره پاسخ گويد و اين نكته را روشن سازد كه نوع نگارش و لحن نويسنده تا چه حد در پيشگويه (شروع) مشخص مي‌شود.كتاب «گذري بر داستان نويسي فارسي» از بخش‌هاي داستان‌هاي عاشقانه، رمان‌هاي متعهد، داستان‌هاي واقع‌گريز، رمان‌هاي اجتماعي، رمان‌هاي اقليمي و رمان‌هاي سورئاليست تشكيل شده ‌است.

خواندن اين كتاب را به همه علاقه‌مندان ادبيات معاصر، دانشجويان و پژوهشگران رشته ادبيات پيشنهاد مي‌كنيم.

روزنامه فرهنگ آشتی