23 شهريور 1389
«رابرت آلن سگال» در كتاب «اسطوره» مهمترين نظريات سده بیستم درباره اسطوره را بررسي ميكند. به اعتقاد وي، تمامي اين نظریهها اسطوره را داستانهايي درباره خلقت عالم میانگارند.\
كارشناسان معتقدند نظریههای سده نوزدهم درباره اسطوره بيش از هر چيز درباره خاستگاه اسطورهها جستوجو ميكنند، اما نظریههای قرن بیستم متمركز بر پرسش از كاركرد و موضوع اسطورهاند.
این دو دسته نظریه تفاوت اساسی با يكديگر دارند. نظریهپردازان قرن نوزدهم، عالم طبیعی را موضوع اسطوره و توصیف علم كه پدیدهای كاملا مدرن انگاشته میشد را كاركرد آن به شمار ميآوردند، اما علم، اسطوره را امری ناسازگار میدید، به طوری كه انسانهای مدرن یعنی علمباوران به ناچار اسطوره را رد میكردند.
در مقابل، نظریههای قرن بیستم هم از لحاظ موضوع و هم از لحاظ كاركرد، اسطوره را تقريبا هر چيزي به جز همتاي منسوخ شده علم ميدانند. بنابراين انسانهای مدرن مجبور نیستند از اسطوره به نفع علم دست بكشند.
به اعتقاد نویسنده این كتاب، اسطوره یك داستان است. تمام نظریههایی كه كتاب نیز به آنها میپردازد، اسطوره را داستان میانگارند، نظریههایی كه اسطوره را بیشتر به نحو نمادین قرائت میكنند تا ظاهری نيز موضوع یا معنای اسطوره را هنوز همان شرح و بسط داستان میدانند.
موضوع اسطوره از دیدگاه محققان فرهنگ عامه بیش از هر چیز درباره خلقت عالم است. بر اساس نظريههايي كه بهويژه بر مطالعات ديني متكياند، شخصيتهاي اصلي اسطوره بايد خدايان يا نيمهخدايان باشند.
«آلن سگال» در اين كتاب كوشیده است با تكیه بر آرای نظریهپردازان برجستهای نظیر فریزر، تایلور، مالینوفسكی، فروید، لوی اشتراوس، كاسیرر، الیاده و پیرار به پرسشهایي نظير «اندیشه اسطورهای چگونه فهم ما از علم را تحت تاثیر قرار میدهد؟» «اسطوره و دین تا چه اندازه به هم مرتبطند؟» «آیین و مناسك چه هستند و نسبتشان با اسطوره چیست؟» «اسطوره به چه نحو بر ادبیات، هنر و به طور كلی بر جامعه انسانی تاثیر میگذارد؟» و «آینده اسطورهپژوهی چه خواهد شد؟» پاسخ گويد.
این نوشتار را نميتوان درآمدی بر اسطورهها دانست، بلكه مقدمهای بر رویكردهایی است كه به اسطوره یا نظریههایی درباره اسطوره ميپردازند.
در اين كتاب نويسنده تنها به طرح نظریههای دوره مدرن از نیمه دوم سده نوزدهم محدود میشود، چرا كه از این دوران به بعد نظریهپردازیها علمی و از حالت گمانهزنی و انتزاعی خارج شدند.
كتاب «اسطوره» پنجمين مجلد از مجموعه «دانشنامه» است كه با ترجمه فريده فرنودفر در شمارگان 1000 نسخه، 262 صفحه و بهاي 45000 ريال از سوي انتشارات بصيرت منتشر شده است.
ایبنا
|