16 ارديبهشت 1389

طبق سنت چند ساله خاطرات آيت‌الله هاشمي رفسنجاني را يكي از اعضاي خانواده‌اش تنظيم مي‌كند

اين بار نوبت به عليرضا هاشمي رفسنجاني(فرزند محسن) رسيد تا خاطرات پدربزرگ را تنظيم و منتشر كند.

 اكنون هفتمين كتاب از اين مجموعه كه به خاطرات سال‌ 1366 اختصاص دارد همزمان با نمايشگاه بين‌المللي كتاب در غرفه دفتر نشر معارف عرضه خواهد شد و به گفته يكي از دست‌اندركاران اين انتشاراتي قرار است توزيع عمومي آن بعد از نمايشگاه آغاز شود.

سال گذشته عماد هاشمي تنظيم و حاشيه‌نويسي و پانوشت‌نگاري براي كتاب‌ پدربزرگش را انجام داده بود.[اوج دفاع؛خاطرات سال 65 رفسنجاني در نمايشگاه كتاب]

 امسال برادر كوچكترش عليرضا هاشمي كه درست در سالي به دنيا آمد كه خاطرات اين سال هم اختصاص به همان سال دارد،اين كار را انجام مي‌دهد.

 در چند سال نخست، فرزندان آقاي هاشمي اين كار را انجام مي‌دادند اما از دو سال قبل اين كار به نسل بعدي واگذار شد تا در كنار اين كار به تاريخ ايران و سرگذشت پدربزرگشان بيش از گذشته آشنا شوند.[چاپ اول اميد و دلواپسي سه روزه تمام شد]

 عليرضا هاشمي در رشته مهندسي شهرسازي در دانشگاه تهران تحصيل مي‌كند و همانند اكثر اعضاي خانواده هاشمي علاقه‌مند به پي‌گيري و تعمق در رخدادهاي تاريخ انقلاب است.گفت وگوي كوتاه همشهري آنلاين را با وي درباره كتاب خاطرات سال 66 آيت‌الله هاشمي كه با نام «دفاع و سياست» عرضه مي‌شود ، بخوانيد.

• شروع به كار شما در كتاب خاطرات سال 66 آقاي هاشمي از كي بوده است؟
   
  كار آماده سازي كتاب كارنامه و خاطرات سال 66 ( دفاع و سياست ) از ارديبهشت سال 88 آغاز شد و تا اسفند اين سال ادامه يافت .
• 
  آقاي هاشمي(محسن) در ميزگردي در سال گذشته گفتند كه به ضرورت زمان و شرايط برخي از نكاتي كه ‌آقاي هاشمي بزرگ در خاطراتشان آورده‌اند را خودشان حذف كرده‌اند.[رونمايي از كتاب‌هاي اوج دفاع و ماجراي مك فارلين] آيا در اين كتاب هم با چنين مواردي روبرو بوده‌ايد؟

همانگونه كه جناب آقاي هاشمي رفسنجاني در مقدمه كتاب اشاره كرده‌اند ، جز در مواردي كه اشتباهي باشد و يا نشر آن ضرري داشته باشد و يا به كسي توهيني شود ، تقريبا" عين عبارات مكتوب دستي ايشان در كتاب آورده شده است و در موارد بسيار نادري ، اگر چيزي هنوز از اسرار نظام باشد ، چاپ نمي‌شود . اما چون ايشان موقع نوشتن اصولا" موارد سري را نمي‌نوشتند ، بنابراين موارد سانسور و حذف نزديك به صفر است.

• شما چه مدت روي اين كار زمان گذاشتيدو چه نكاتي از طرف شما به كتاب اضافه شد؟

كار تنظيم و آماده‌سازي حدود يازده ماه به طول انجاميد و نكات اضافه شده به يادداشتهاي حاج‌آقا ، پاورقي‌ها براي روشن‌تر شدن موضوع براي خوانندگاني كه اطلاعات كافي از آن دوره زماني احيانا" ندارند ، نقشه عمليات‌هاي جنگ ، يادداشت‌هاي راويان عمليات‌ها ، تصاوير وقايع مختلف و اشخاص ، ضمايم  شامل توضيح عمليات‌ها ، متن نامه‌ها و اسناد مهم و نوشته‌هاي ديگران درباره جنگ  است كه همچنانكه اشاره كردم از اوايل سال 88 شروع و تا اسفندماه به طول انجاميد.

•  نحوه دسترسي شما به اسناد براي تكميل برخي از گفته‌هاي ‌آقاي هاشمي و پانوشت‌ها چگونه بود؟
   
  كار كتابخانه‌اي براي دسترسي به منابع مختلف صورت پذيرفته است . خاطرات افراد ديگر ، منابع مركز تحقيقات و مطالعات جنگ سپاه پاسداران ، كتاب‌هاي منشره ارتش و سپاه درباره جنگ ، كتاب‌هاي منتشره كشورهاي ديگر ازجمله عراق و مصر درباره جنگ ، آرشيو رسانه‌هاي خارجي سازمان خبرگزاري جمهوري اسلامي در سال 66 ، آرشيو مجلات خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ، منابع منتشره مجلس شوراي اسلامي ، آمارهاي بانك مركزي و سازمان برنامه و بودجه  و اداره كل تبليغات دولت ، روزنامه‌هاي كثيرالانتشار سا ل 66 از جمله روزنامه جمهوري اسلامي ، اطلاعات › كيهان و رسالت ، آرشيو دفتر نشر معارف انقلاب  درباره سخنراني‌ها ،  مصاحبه‌ها ، خطبه‌هاي نماز جمعه و پيام‌هاي حضرت آيت‌الله هاشمي رفسنجاني در آماده سازي كتاب و تدوين پاورقي ها مورد استفاده واقع شده است.
•  
• از نظر شما كه دست‌نوشته‌هاي آقاي هاشمي را به دقت خوانده و دركنارش رخدادهاي اين سال را از چند منبع  و با دقت دنبال كرده‌ايد، اين خاطرات در چه بخش‌هايي نكات تازه اي براي تحليل دقيق‌تر رخدادهاي سال 66 دارد؟

مهمترين واقعه سال 66 صدور قطعنامه 598 شوراي امنيت سازمان ملل و انجام عمليات‌هاي مهمي چون بيت المقدس 2 و والفجر 10 بوده  كه در كتاب خاطرات به طور مفصل درباره آن مطلب منتشر شده است . با توجه به اينكه ايشان در آن دوره فرمانده جنگ بودند ، ريز مذاكراتشان با دبيركل سازمان ملل و بازتاب‌هاي آ ن  هم آمده كه براي نخستين بار در خاطرات ايشان منتشر مي‌شود كه تا كنون اين بخش در معرض افكار عمومي قرار نداشت و به نظر من  داراي اهميت زيادي است . توقف فعاليت حزب جمهوري اسلامي در سال 66 از ديگر مواردي است كه در كتاب خاطرات مطالب مهم و دست اولي درباره آن ارايه شده كه قطعا" براي تحليل دقيق‌تر رخدادهاي سال 66 مي‌تواند مورد توجه پژوهشگران ، سياسيون ، مورخان و علامندان به تاريخ معاصر قرار گيرد.

• در اين سال اختلافات ميان مرحوم امام و مرحوم منتظري هم به دليل مسئله مهدي هاشمي افزايش پيدا  كرده بود و البته آقاي ري شهري هم در اين زمينه كتابي نوشتند آيا شما در دادن پانوشت‌ها به كتاب ايشان هم نظر داشته ايد؟

درباره اختلاف ميان حضرت امام (ره) و  آيت‌الله منتظري در كتابهاي قبلي مواردي ذكر شده بود و در اين كتاب ادامه آنها آمده است كه مي تواند ديد نسبتا" جامع و كاملي از دلايل بروز و تداوم اختلافات به خواننده  ارايه كند ضمن اينكه تحليل كلي ايشان در مقدمه كتاب ذكر شده است . در تنظيم پاورقي اين بخش بيشتر از كتاب صحيفه امام ( دفتر تنظيم و نشر آثار امام خميني ) استفاده شده است.

• خود شما چقدر به تاريخ معاصر ايران علاقه‌منديد و تا كنون در اين زمينه چه كتاب‌هايي را مطالعه كرده‌ايد؟

  بنده به جهت اينكه در يك خانواده سياسي بزرگ شده ام ، طبيعتا" علاقمند به مباحث تاريخ معاصر بوده‌ام و اغلب قريب به اتفاق كتاب‌هاي منتشره در اين حوزه از جمله خاطرات سياسيون را مطالعه مي‌كنم و آرشيو خوبي از آنها در كتابخانه خودم گردآوري كرده‌ام . خاطرات علم ، معماي هويدا و خاطرات سياسيون بعد از انقلاب كتابهايي است كه مطالعه كرده‌ام.[نقد رسول جعفريان بر جلد ششم خاطرات علم]

همشهري‌آنلاين

درخواست کتاب	راهنماي خريد	سبد خريد	چاپ صفحه	ارسال به دوست