زن عاشق در كشاكش جنگ
غاده السمان يكي از شاعران صاحب نام اهل كشور سوريه ، حالا ديگر شهرتش عالم گير شده است._
اين شاعر كه عمده شهرت خود را مديون ايراني ها و ترجمه هاي متعدد آثارش به فارسي مي داند در جايي گفته است:«براي نخستين بار ايراني ها بودند كه اشعارم را ترجمه كردند،زيرا عاشقان راز معشوق را مي يابند...»
غاده السمان نويسنده،شاعر و متفكردر سال 1942 در شهر دمشق به دنيا آمد،او از خانواده اي كاملا فرهنگي است و پدرش يعني احمد السمان به عنوان رئيس دانشگاه سوريه و وزير آموزش و پرورش زمان خود نقشي اساسي در شكل گيري شخصيت او ايفا كرد.
غاده السمان فعاليت هاي ادبي خود را با انتشار مجموعه داستاني به نام«چشمانت سرنوشت من است»آغاز كرد كه در مقايسه با كارهاي بعدي اوكاري در خور محسوب نمي شود.
غاده السمان شاعري است كه در برابر تمام اتفاقات در جهان عرب عكس العمل نشان داده تا جايي كه غمنامه هايش براي فلسطين او را به عنوان يك شاعر صد در صد مخالف رژيم اشغال گر قدس معرفي كرده است.
غاده السمان در مجموعه«زني عاشق در ميان دوات» تا حدودي قصد آزمودن دنياي ديگري در عالم شعر دارد،او در اين مجموعه به شكلي مستقيم سراغ رنج هاي بي شمار زنان عرب در دوران مدرن رفته و به كنكاش جايگاه آنان در نظام مرد سالار پرداخته است.
غاده السمان به عنوان يك زن شاعر اصولا با هرگونه شعار پردازي و اغراق مخالف است وتلاش مي كند از زن عرب به عنوان نمادي از گذشته تاريخي استفاده كند و نگاه جستجو گر خود را به رنگ و بوي جريان هاي زودگذر حامي زنان نيالايد.
غاده السمان نه از جنبشي مانند فمينيسم دفاع مي كند و نه چشم خود را بر مظلوميت زنان جهان مي بندد،او بر اين باور است كه يك شاعر زن بايد به دور از هرگونه هياهو و جنجال هاي شبه سياسي بايد به ريشه ها توجه كند وخود را درگير ايسم هاي مجهول نكند.
شعرهاي غاده السمان در نمايي كلي شاهكار محسوب نمي شوند اما نوع نگاه او به جهان و كشف لحظه هاي شاعرانه را بايد يكي از امتيازات شعرهايش دانست:«زني عاشق ورق هاي سپيد/آمدم كه بنويسم/كاغذ سفيد بود/به سفيدي مطلق ياسمن ها/پاك چونان برف/كه حتي گنجشك هم بر آن راه نرفته بود/ با خود پيمان بستم كه آن را نيالايم....»
غاده السمان يك شاعر عاشقانه سراست كه اين رويكرد در مجموعه مورد نظر به اوج خود رسيده است،همان گونه كه گفته شد عمده دغدغه اين شاعر مربوط به مشكلات جهان عرب است كه از نگاهي مادرانه در قالب شعر متجلي شده است.
شعرهاي اين شاعر در مورد فلسطين و لبنان شايد از بهترين سروده هاي او باشند، زيرا او سال ها در شهر مورد علاقه اش يعني بيروت زندگي كرده و درد و رنج آن را از نزديك حس كرده است،او در جاي ديگري اين گونه سروده است:«محبوبم از سفر بازگشت/در من نگريست و گفت«مرده اي»/و شب را گذراند/در حالي كه مزرعه هاي من مي تاخت و گنجشكان مهاجر را صدا مي زد/و شاخه هاي مرا با شبنم مهرباني و جنون آب مي داد/سپيده دمان/ گل هاي سرخ با گرمي و نور شكفتند/ و گنجشكان به شاخسار من باز گشتند/و در ختانم جوانه هاي شفاف و زرين پوشيدند/ آن گاه يار نفسي بر آورد/دلتنگ/كه بايد بروم.....»
يوسف ادريش يكي از نويسندگان بزرگ اهل كشور مصر اعتقاد دارد كه غاده السمان انقلابي در ادبيات زنانه است، زيرا همواره در نوشته ها و سروده هايش به جهل و هراس فكر مي كند،هراس هايي كه زاييده محيط هايي سرشار از خشونت هاي مردانه هستند.
شعر هاي غاده السمان در مجموعه«زني عاشق در ميان دوات»اغلب رگه اي از غرور زنانه را در خود دارند و بر خلاف تصور در هيچ يك از آن ها رد پايي از عجز و لابه هاي معمول ديده نمي شود.
يكي ازمنتقدان حوزه ادبيات عرب معتقد است كه كار غاده السمان در دنياي امروز كمتر از جهاد زنان فلسطيني عليه رژيم صهيونيستي نيست ،زيرا او با اسلحه كلام چنان نفوذي در اذهان داشته كه جهان عرب سال ها مديون اوست.
غاده السمان در اغلب شعرهايش به ساخت اسطوره هايي قابل لمس دست پيدا كرده،او به عنوان يك شاعر جنگ ديده همواره به اين مسئله مي انديشد كه يك زن عرب با تمام مشكلات بزرگ چگونه عاشق مي شود و ذات مادرانه بايد چگونه از دل گلوله و باروت به سلامت عبور كند.
او دريك شعر و در تصوير زيبايي كه زن را به پاكي يك برگ سفيد كاغذ تشبيه كرده به يكباره حس مسئوليتش را به زبان مي آورد، زيرا حالا ديگر در خانه ماندن را جايز نمي داند:«...پگاه روز بعد به سراغش رفتم/برايم نوشته بود:اي زن ابله/مرا بيالاي تا زنده شوم و بيفروزم/و به سوي چشم ها پرواز كنم/وباشم..../من نمي خواهم برگ كاغذي باشم/همواره در خانه مانده...»
غاده السمان در تعريف كلي اشعار خود گفته است:«هر نويسنده و شاعري فرزند زمان خود است،من در كارهايم سعي مي كنم تا به حقايق مشترك و جاودانه انساني مانند درد،عشق و مرگ بپردازم...»
چاپ سوم مجموعه شعر «زني عاشق در ميان دوات»سال 1387 در شمارگان 2000نسخه و قيمت 2800تومان توسط نشر چشمه عرضه شده است.
ایبنا
|