نكته حائز اهمیت در این میان، حضور پررنگ زنان و شخصیت‌پردازی‌های مربوطه است، به نحوی كه حتی می‌توان گفت آنها موشكافانه‌تر از مردان به تصویر كشیده شده‌اند. این مدعا را به‌خصوص داستان «همسایه» تایید می‌كند كه در آن قصه اساسا بر محور مواجهه دو زن با دیدگاه‌های مختلف استوار است: زنی شوهر‌دار با افكار و آداب تقریبا سنتی و زنی دیگر كه ظاهرا تنها زندگی می‌كند و دیدگاهی غیر شرقی دارد. بازنمایی رفتار و سكنات این دو از نقاط قوت این داستان است ضمن آن تماس دو شخصیت از گرایش ممنوعه‌ای حكایت می‌كند كه آن را به صورت‌های دیگر در دو داستان «خارق‌العاده» و «زندگی مطابق...» نیز شاهد هستیم. اشیا نیز در این مجموعه نقش مهمی ایفا می‌كنند كه شاید بهره‌گرفتن از فضاهای بسته و ثابت داستان‌ها عامل آن بوده باشد. البته جزء‌پردازی به مدد اشیا می‌تواند كاركردی دو گانه داشته باشد: هم به شخصیت‌پردازی كمك كند و هم از سویی دیگر، حالتی غیر حسی و تا حدودی مكانیكی به روایت‌ها ببخشد. اگر بتوان به دلایل مختلف یك داستان را در برابر سایر داستان‌های این كتاب قرار داد، آن «عشق آقای جنود» است. در این یكی، هم با محیط باز و فضای بیرونی مواجه هستیم و هم بیان و احساس رها شده است، به‌گونه‌ای كه حتی دورترها با حالتی پرشور توصیف می‌شود. اینجا دیگر، نه فاصله و جدایی بلكه بحث بر سر وصل و عشق است؛ به همین دلیل فضا گسترده و سیال می‌شود.
نظرگاه در بیشتر داستان‌های خورشیدفر (در این كتاب) تركیبی از دانای كل محدود و نظرگاه عینی (نمایشی) است. سه روایت هم با نظر گاه اول شخص نوشته شده است. با این یكی كاری ندارم اما در خصوص آن نظرگاه‌های تركیبی باید گفت كه فقط در دو داستان نویسنده موفق می‌شود حضور خود را به كمترین میزان برساند: «همسایه» و «زندگی مطابق...». در این دو، سوای یكی دو مورد، فقط شاهد توصیف صحنه، اشیا و حركات و گفته‌های شخصیت‌ها هستیم و دنیای ذهنی كاراكترها بر ما نامكشوف است؛ مگر آنكه به كمك عوامل یاد شده به یك جمع‌بندی برسیم و آن دنیا را در ذهن خود تكمیل كنیم. ما ناگزیریم به یاری اعمال جزئی شخصیت‌ها ـ برای مثال، نحوه نشستن یا لم دادن آنها روی كاناپه، باز كردن در یخچال و نگهداشتن آن با پا یا گفته‌های آنان ـ پی ببریم كه چه خصوصیات و چه باطنی دارند. در باقی داستان‌ها شاهد حضور گاه و بیگاه راوی هستیم تا برای پیشبرد روایت دست به كاری، حتی غیر معمول بزند (برای نمونه، در داستان «یك تكه ابر واقعی»، ما در حالی كه كنار داوود هستیم، می‌توانیم صدای مخاطب او را از آن سر خط [تلفن] بشنویم.)
شاید فرناندو سورنتینو، نویسنده آرژانتینی، پر بیراه نگفته باشد كه: من فقط با راوی اول شخص می‌نویسم و چیزی جز آن نمی‌دانم (نقل به مضمون).
ذكر یك نكته دیگر را لازم می‌دانم: زبان و نثر، شسته و رفته و دقیق است و كلمات با وسواس به كار گرفته شده‌اند. همچنین، لحن متناسب با ذهنیت و نگرش هر فرد، از ویژگی‌های دیگر این مجموعه داستان است.

زندگی مطابق خواسته‌ی تو پیش می‌رود
(مجموعه داستان)
امیرحسین خورشیدفر
نشر مركز

روزنامه كارگزاران