شرح و تفصيل شش قصيده از ديوان خاقاني در كتابي با عنوان «جام عروس خاوري» با تاليف و شرح معصومه معدنكن از سوي نشر مركز دانشگاهي منتشر شد.\
به نقل از مركز پخش كتابهاي علوم اسلامي و انساني پكتا، در اشعار افضلالدین بدیلبن علی خاقانی شروانی متخلص به خاقانی كه از بزرگترین قصیدهسرایان قرن ششم تاریخ شعر و ادب فارسی بهشمار میرود، نوعي اخلاص بلندپايه و حماسی، در پوشش هر حجابي و بيش از ديگر مسايل قابل تشخيص است. اينگونه استنباط ميشود كه خاقاني شاعري «ذهنگرا» نبود بلكه با قوت مشاهده بسيار قوي و نافذي كه داشت، بيشتر «تجربهگرا» و «مشاهدهگرا» بوده است. به همين دليل ديوان او شايد يكي از نادرترين منابع فرهنگي ايران در زمينه واقعيات و مسايل محفوظ و موجود در زمانه او يا اصولا دنيا، محسوب ميشود؛ در حالي كه چنين خصوصياتی را نميتوان در شعر اغلب شاعران يافت.
در بخشي از معرفي اين نوشتار آمده است؛ «شايد سخني به گزاف نباشد، اگر خاقاني را يكي از شديدالتاثيرترين شاعران ادب فارسي بشناسيم، تاثيري كه تا عصر حاضر نيز ادامه داشته است. به قول يكي از بزرگان ادب فارسي "او از نادرترين شاعراني است كه كلام مبتذل ندارد". ديوان او سراپا ابداع و ابتكار است و شعر او به ندرت رنگ تقليد و تاثير دارد، مگر از سنايي كه خود را بدل او ميداند و توجهش به شعر سنايي مشهود است.»
اين كتاب شرح شش قصيده خاقاني با عنوانهاي «ستايش خراسان و تمناي وصول به آن و مدح امام محمدبن يحيي»، «در مرثيه شيخ الاسلام ابومنصور عمدهالدين حفده»، «در حكمت و مباهات و نكوهش حاسدان»، «در مدح فخرالدين منوچهر شروانشاه»، «در مدح جلالالدين ابوالمظفر اخستان بن منوچهر» و «در تحقيق و موعظه و حكمت و مرثيه امام ناصرالدين ابراهيم» را در بردارد.
در بخش پاياني اين كتاب نيز منابع، فهرست آيات قرآن كريم، فهرست احاديث ائمه اطهار(ع) و راهنماي شرح اشعار، طراحي و عنوان شدهاند.
كتاب «جام عروس خاوري» از سوي نشر مركز دانشگاهي در شمارگان 2000 نسخه، 326 صفحه و بهاي 50000 ریال توسط مركز پخش پكتا روانه بازار نشر شده است.
ایبنا
|