بررسي مباحث ماهيت فلسفه از منظر دين اسلام در كتاب «تاریخ تحلیلی ـ انتقادی فلسفه اسلامی» نوشته دكترسیدیحیی یثربی از سوي انتشارات سازمان پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي منتشر شد.\
اين اثر پژوهشي در قالب پنج بخش با عنوان پنج كتاب، به بررسي ماهيت فلسفه و نقد و برسي اين علم در ابعاد گوناگون پرداخته و بيشترين تكيهگاه خود را بر مباني اسلامي استوار ساخته است.
نخستين كتاب اين مجموعه با عنوان «چند مسأله مقدماتی» از چهار بخش گوناگون تشكيل شده است. بخش اول «نقد و بررسی تعریف فلسفه» نام دارد. بخش بعدي با عنوان «مساله اصالت وجود یا ماهیت» فصلهاي «زمینه و سابقه مساله اصالت» و «اصالت وجود ملاصدرا» را دربردارد.
سومين بخش كتاب اول «بحث تحلیلی ـ انتقادی وجود كلی» نام گرفته است. بخش چهارم با عنوان «راه نو در تأملات فلسفی» در سه فصل «مابعدالطبیعه»، «مابعدالطبیعه و خودكامگی ذهن» و «از فیزیك تا متافیزیك» تدوين شده است.
دومين كتاب اين مجموعه با نام «تاریخ تحلیلی ـ انتقادی علیّت» حاوي 10 فصل است كه از مباحث آن ميتوان سابقه بحث علیّت در یونان، علیت از نظر متفكران اسلام، از آغاز تا الكندی، علیت از نظر «كندی» نخستین فیلسوف اسلامی، علیت از نظر فارابی، علیت بعد از فارابی، تا ابن سینا، جمعبندی تلاشها تا ابن سینا، علیت از نظر ابن سینا، ارزیابی كار ابن سینا، مساله علیت بعد از ابن سینا، علیت از نظر صدرالمتألهین و پیروانش را نام برد.
«هستی، ذات و صفات خدا» عنوان سومين كتاب مجموعه «تاریخ تحلیلی ـ انتقادی فلسفه اسلامی» است كه در 10 فصل مجزا مباحث فلسفي درباره خداوند و ذات آفريدگار را تبيين ميكند.
از بخشهاي گوناگون كتاب سوم ميتوان به مقدمات، توصیف خدا پیش از اسلام، توصیف خدا از نظر متفكران اسلام، اثبات وجود خدا، نقد و بررسی دلایل اثبات وجود خدا، چگونگی تصور خدا، تحلیل دیدگاهها در تصور خدا، توحید و دلایل آن، بررسی و نقد دلایل توحید و علم خداوند، اشاره كرد.
كتاب چهارم «آفرینش جهان» نام دارد كه در موضوع دیدگاهها و مباني به دو مبحث «نظریه و دلایل تا ابن سینا» و «مبانی ابن سینا و نقد اهل كلام» ميپردازد.
كتاب پنجم اين مجموعه با عنوان «انسانشناسی» متشكل از دو بخش كلي است. بخش اول موسوم به «چیستی انسان» در چهار فصل با عناوين ماهیت انسان، دلایل مسلمانان، صورت ماده بودن نفس و مساله تجرد آن و نظر فلاسفه اسلام خلاصه شده است. بخش دوم با نام «درباره زندگی انسان» به چهار فصل مساله سیاست از نظر سابقه، سیاست از نظر متفكران مسلمان تا فارابی، كاركرد حكمای بعدی و ارزیابی بحث سیاست فارابی اختصاص دارد.
مباحثي نظير نقد و منظر، قدم و حدوث جهان، انگیزه، چگونگی صدور آغازین، گزینش و نظم، ارتباط اراده واجب با علیت و مساله شر از موضوعات فرعي كتاب «تاریخ تحلیلی ـ انتقادی فلسفه اسلامی» به شمار ميروند.
چاپ اول كتاب «تاریخ تحلیلی ـ انتقادی فلسفه اسلامی» در 912 صفحه، قطع رقعی و بهاي 110 هزار ريال روانه بازار نشر شده است.
ایبنا
|