كتاب«دفترچه ی سرخ» شامل سه بخش است. بخش اول دربرگیرنده سه مصاحبه با «پل استر» است كه در این مصاحبه ها با جنبه های جالبی از شخصیت «استر» و هم چنین تا حدودی با روش كار و سلیقه ادبی او بیشتر آشنا می شویم._

نجمه طاهري: بخش دوم كتاب، نوشته هایی است به قلم خود او با عنوان «داستان های واقعی» كه وقایع و اتفاقاتی كه دستمایه او برای آفرینش آثارش شده اند. استر خودش درباره این داستان ها، در جایی از همین كتاب گفته است:«همه داستان ها حقیقی هستند، كاملا حقیقی.»


بخش آخر نیز شامل دو موخره است كه اولی مصاحبه منتشر نشده ای است كه دانشجویی برای تهیه پایان نامه اش درباره كتاب «سه گانه نیویورك» با «پل استر» انجام داده كه گفت و گويي جذاب و آموزنده نيست و دومی یادداشتی است بر آثار «استر» با عنوان: «روایت پست مدرنِ استر».

در مصاحبه های بخش اول، تمركز بر روی آثار «استر» است و روش كارش در نوشتن و خواندن نویسندگان مورد علاقه اش و مفاهیمی كه در نوشته هایش وجود دارد، نكته اي كه گاه با غلو استر از دنياي داستاني اش همراه است و تئوري هايي كه ارائه مي دهد با درونمايه آثارش همخواني ندارد.


از خلال این مصاحبه ها درمی یابیم كه «استر» نویسنده ای شهودی و درونی است و بسیار شخصی می نویسد. او بسیاری از مباحث تئوریك مربوط به داستان نویسی را یا نمی خواند و یا در نوشتن، هیچ استفاده ای از آنها نمی كند. انگار ساختار هر اثرش چیزی منحصر به همان اثر است و منطبق با هیچ یك از قوانین داستان نویسی نیست كه البته در جاي خود قابل بحث است زيرا آثار اين نويسنده عمدتا خواننده را به ياد كارهاي ديگرش مي اندازند و شيوه نوشتن او هم شيوه اي ثابت است.

استر در یكی از مصاحبه هایش می گوید:«هر چه بیشتر به نوشته هایم فكر می كنم، مسائل نظری برایم كم اهمیت تر می شوند. وقتی به كتاب هایی فكر كنی كه تحت تاثیرت قرار داده اند، متوجه می شوی كه آن ها هم به همان دلیل نوشته شده اند. چیزی آدم را صدا می كند، به سمت خود می كشد و باعث می شود به روایت گوش دهی. در نتیجه، این موضوع ارتباط چندانی با ادبیات ندارد.»


او در مورد به كارگیری عنصر شانس در كارهایش بسیار تاكید دارد و بر خلاف منتقدانی كه می گویند، استفاده از عنصر اتفاق، تصادف و شانس، داستان را از بُعد طبیعی و واقعی خارج می كند معتقد است كه با به كارگیری این عنصر سعی دارد هر چه بیشتر به زندگی و دنیایی كه در آن زندگی می كند، نزدیكتر شود.

او دلیل اینكه در بسیاری از كارهایش از «اتفاقات همزمان» استفاده می كند را این نكته می داند كه: «معتقدم كه دنیا پر از وقایع عجیب است. واقعیت از آنچه ما می دانیم بسیار اسرارآمیزتر است واز یك لحظه تا لحظه بعد هر چیزی ممكن است رخ دهد. امكان دارد باور همیشگی ما نسبت به امور دنیا در لحظه ای تغییر كند. به عبارت فلسفی، منظور من تاكید بر قدرت حادثه است.»


جذاب ترین بخش كتاب «دفترچه ی سرخ»، بخش دوم به نام «داستان های واقعی» است. در این بخش «استر» سیزده داستان واقعی را آورده است كه به نوعی در كارهایش تاثیر داشته اند، گاهی آنها را به همان شكلی كه بوده اند، در رمان هایش به كار برده و گاهی از آنها الهام گرفته است. تمامی این «داستان های واقعی» بر اساس عنصر اتفاق، تصادف و شانس شكل گرفته اند.


در تعدادی از این داستان ها آنقدر عنصر تصادف و شانس نمود دارد كه گاهی غیر واقعی به نظر می رسند، انگار داستان هایی هستند كه ساخته ذهن یك نویسنده اند و نه واقعیاتی كه در زندگی واقعی رخ داده است و تنها یك اتفاق و تصادف باعث شده است كه شكل دیگری پیدا كنند. به عنوان مثال داستان های سوم، پنجم و ششم این ویژگی را دارند.


به نظر می رسد كه هدف «استر» از آوردن این بخش، این بوده است كه نشان دهد چقدر از زندگی واقعی وام گرفته است و چگونه باید بهتر و دقیق تر به واقعیات اطرافمان نگاه كنیم و اینكه چیزهایی هستند كه در زندگی اتفاق می افتند و گاه مسیر زندگی ما را نیز تغییر می دهند، اما صرف نظر از تلاش ما برای فهمشان، كاملا غیر قابل فهم هستند.



بخش آخر نیز شامل تحلیل آثار «استر می شود.» در قسمت مصاحبه باز از روشش در نوشتن و اینكه عناصر داستان هایش را از كجا می آورد؟ مرز داستان هایش با زندگی واقعی در كجاست؟ و نظریات ادبی و كمی هم در مورد مضامین آثارش صحبت می كند كه تا حدودي با اظهارات پيشين او درباره گرايشات داستاني اش در تضاد هستند،نكته اي كه خواننده را با اين مشكل روبرو مي سازد كه بالاخره مرزهاي نويسندگي استر را بايد از دل كدام بخش جستجو كند.

قسمت آخر هم یادداشتی است بر آثار «استر» و از این منظر به بررسی آثارش می پردازد كه چگونه "روایت پست مدرن استر هر گونه مفهوم غایت نگر هنر» از دیدگاه ارسطو را منكر می شود و آن را به هم می ریزد . مي توان گفت كه اين بخش به دليل ارائه نظريات علمي و اصولي و به دور از بزرگ نمايي بهترين بخش كتاب است.


كتاب «دفترچه ی سرخ»، ما را با چهره نویسنده ای آشنا می كند كه بیشتر از آنكه نویسنده باشد، انسانی است كه معنای زندگی را خوب می فهمد، در آن دقیق می شود و سوال می كند. مدام سوال می كند، حتی اگر به جوابی دست پیدا نكند.

كتاب«دفترچه ی سرخ» سال 1387 در 2000 نسخه و به قیمت 2000 تومان توسط انتشارات افق عرضه شده است.