جلد اول كتاب «مباني اعتقادات در اسلام» نوشته سيدمجتبي موسوي لاري از سوي دفتر نشر فرهنگ اسلامي منتشر و روانه بازار نشر شد._
اين اثر، متن فشردهاي است از يك دوره «اصول عقايد» اسلامي كه در آن كوشش شده مباحث گوناگون به طور زنده ارزيابي شود؛ بهگونهاي كه هم جنبه استدلالي آن مراعات شود و هم سادگي و رواني عبارات از نظر دور نماند.
بر اساس مطالب اين كتاب، آنچه انسان را به طور فزايندهاي از كشاكش واقعيات دور ميكند و به مرداب تباهي ميكشد «خلأ فكري و ايدئولوژيكي» است.
موسوي لاري مينويسد: «امروزه ما شاهد بر باد رفتن بخشي از نيروهاي خلاق و زايندهاي هستيم كه ناآگاهانه از غنيترين گوهرهاي درياي فرهنگ و ايدئولوژي مذهبي چشم فرو بسته و افكارشان در مسلخ ايدئولوژي دنياي نو قرباني ميشود. امروز به نسل عطشزده و پرشور كنوني، انديشههايي عرضه ميشود كه از رهگذر بافتهاي ناقص و عجولانه فيلسوفان و دانشمندان محدودانديش مايه گرفتهاند، انديشههايي كه به ظاهر در پي پاسخگويي به نيازهاي آنهاست، اما در آن نه زندگي مفهوم و معنا مييابد و نه حيات غايت و هدف پيدا ميكند.»
به اعتقاد نويسنده كتاب، اين نگرشهاي يك بُعدي به حقيقت براي افكار حساس نسل كنوني خوراك سالم و مناسبي نخواهند بود؛ به گونهاي كه حتي چنين نگرشهايي را نميتوان در فضاهايي مطرح كرد كه هنوز عقل و منطق در آن نمرده است. بيترديد انواع بيعدالتيها، قساوتها، رنجها و نابسامانيهايي كه در بستر تاريخ ديده ميشود، از تضادي نشأت ميگيرد كه بر جهان و زندگي انسان حاكم است.
نویسنده در پیشگفتار كتاب مینویسد: «ما معتقديم كه اسلام و ايدئولوژي توحيدي، اين قدرت و كارايي را دارد كه ريشه تضادها و تناقضهاي فكري را دريابد و بشر را در جهت سازندگي و تداوم حركتهاي اصيل و آيندهساز رهنمون شود؛ چرا كه اسلام در بردارنده يك سلسله تحليلهاي عميق فلسفي و علمي از جهان عيني و واقعيات بيروني است كه انسان را با تمام ابعادي كه دارد، شناسايي و بررسي ميكند. با اين همه يك دستگاه عقيدتي براي نسلهاي جديد به معرفينو و همسو با مقتضيات عصر نياز دارد؛ هر چند اصول و مبادي آن، جهاني و داراي پايههايي جاوداني باشد. به همين سبب انديشمندان و مرزبانان فكر و معنويت كه به روح زمان آشنايند و در مواجهه با نوآوريهاي دنياي علم و فلسفه به حركتهاي پرشتاب پژوهشي در بحثهاي بنيادي احساس نياز ميكنند، بايد با نگرشي دقيق و با بهرهگيري از منابع اصيل اسلامي بهطور جدي و در سطحي گسترده، مسائل گوناگون را مورد توجه قرار داده و چهره حقايق را آنگونه كه بينش وسيع و مترقيانه اسلام اقتضا ميكند نشان دهند و جهان را با اصول فكري اسلام آگاه و آشنا كنند.»
نويسنده كتاب درباره اهداف خود در تدوين اين اثر مينويسد: «هدف اين بود كه كتاب با حجمي كم عرضه شود تا آسانتر مورد استفاده قرار گيرد. از اينرو از بازگويي افكار مبسوط و آرا و نظرات فيلسوفان و دانشمندان خودداري شد. اين نكته هم گفتني است كه اين بحثها به صورت يك سلسله مقالات، در مجله سروش به چاپ رسيده است.»
كتاب حاضر، داراي هفت بخش كلي است كه هر كدام از آنها، شامل چند درساند. عنوان بخش اول كتاب «بحثي درباره شناخت خداوند» است كه در هشت عنوان سير اعتقادات در بستر زمان، نداي خداجويي از عمق وجود، خدا و منطق تجربي، عقيده به موجود ناديده منحصر به خدا نيست، جلوههاي خدا در طبيعت، جهان نيازمند بينياز است، پيگيري تسلسل علل و فريبكاري با كالاي علم درسهاي آن ارائه ميشود.
«صفات و ويژگيهاي آفريدگار» عنوان بخش دوم كتاب است كه شامل پنج درس قرآن چگونه خدا را معرفي ميكند، شرايط معبود ايدهآل، مقايسه با صفات او ممنوع، توانايي بيپايان خداوند و دانش بيكران خداوند است.
بخش سوم كتاب «عدل گسترده خداوند» نام دارد كه در آن اين موضوعاتي نظير ديدگاههاي موجود درباره عدل، تحليلي از ضايعات و نارساييها، رنجها عامل بيداري و تحركند، و ترسيمي از چهرههاي نابرابر بررسي شدهاند.
بخش چهارم كتاب به موضوع «ارزيابي مساله جبر و اختيار» ميپردازد كه در اين بخش، دو درس مطرح شده است،؛ يكي نگاهي به اصل موضوع كه به مساله مكتب جبر ميپردازد و ديگر مساله مكتب اختيار كه در كنار آن نويسنده از مكتب اعتدال نيز مطالبي را بيان ميكند.
«قضا و قدر» به عنوان بخش پنجم اين اثر در دو درس «قالبهاي اراده و مشيت خدا» و «تفسير نارسا از قضا و قدر» خلاصه شده است.
بخش ششم «بحثي درباره رسالت انبياء» است كه در هشت درس، آغاز بحث نبوت، مقام قانونگذاري شايسته كيست؟، نظام غني و مكتب پربار، معجزه:؛ يك سند گويا، پاسخ انبياء به درخواست بيمنطق مشركان، وحي چيست؟، فرق انبياء با نوابغ و دانشمندان، و ابعاد مصونيت انبياء (عصمت) مطالب قابل تاملي را ارائه ميكند.
عنوان بخش پاياني كتاب «رسالت نهايي» است كه عناوين13 درس آن از اين قرارند: درخشش پيامبر اسلام(ص)، آغاز بعثت، آغاز هجرت، قرآن را بهتر بشناسيم، درخواست قرآن براي معارضه روياروي، رابطه قرآن با دانش نو(1)، رابطه قرآن با دانش نو(2)، پيشبيني شكست يك قدرت بزرگ، چشمانداز وحدت در انبوه مباحث قرآن، پايانناپذيري ابعاد قرآن، مژده مسيح(ع) به رسالت پيامبر اسلام(ص)، رمز خاتميت و پاسخ به مادهگرايان.
چاپ اول كتاب «مباني اعتقادات در اسلام» در شمارگان 2000 نسخه، 510 صفحه و بهاي 120000 ريال (دوره دو جلدي ) از سوي دفتر نشر فرهنگ اسلامي راهي بازار كتاب شده است.