كتاب مقامات بديعالزمان همداني مشتمل بر 51 مقامه است كه بديعالزمان همداني آنها را از زبان مردي خيالي به نام عيسيبن هشام قمي روايت نموده است.
احمدبن حسين بديعالزمان همداني در سال 358 هجري قمري در همدان متولد شد و در سال 398 در هرات گذشت. در اين كتاب به بحث پيرامون مقاماتي چون مقامات القريضية بلخية، غيلانية، جرجانية، بغدادية، اصفهانية، بخارية، ساسانية، خلفية، وصية و... پرداخته شده است.
قهرمان اين مقامقت دريوزهاي ساختگي به نام ابوالفتح اسكندري است كه پيوسته از شهري به شهري كوچ ميكند و از خود چهره ديگري مي سازد و خود را به مردم ناشناس نشان ميدهد. مقامات بديعالزمان هر يك داستان كوتاه و مستقل است كه برخي از خاورشناسان آن را با «نوول» در اصطلاح اديبان غربي همانند دانستهاند. بديعالزمان مقامات خود را با نام شهرها و جاها يا افراد يا موضوعاتي كه محور اصلي داستان اوست نامگذاري كرده است.
ابوالفضل احمدبن حسين ملقب به بديعالزمان در سال 358 ه.ق در همدان به دنيا آمد. وي كه واضع و مبتكر مقامات است در شهر ري به دستگاه صاحببن عباد پيوست سپس به نيشابور سفر كرد و آنگاه به سيستان رفت و محضر خلف بن احمد را درك كرد و در پايان به هرات هجرت كرد و در آن شهر به سال 398 وفات يافت. مذهب بديعالزمان شافعي بوده، ليكن از روي اشعاري كه در منقبت اهل بيت و رثاي حسينبنعلي سروده چنين بر ميآيد كه به مذهب تشيع تمايل داشته است. وي كتابي ديگر به نام رسائل بديعالزمان و ديوان اشعاري دارد كه در آنها نيز از هنرنمايي شاعرانه و اديبانه كوتاهي نورزيده است.
اين كتاب به صورت دو زبانه فارسي و عربي است.
براي نمونه بخشي از مقامه اهوازيه ذكر ميشود: بالاي سر شما كسي است كه از رازهايتان آكاه است و اگر بخواهد پردههايتان را ميدرد. در اين جهان با شما به شكيبايي رفتار ميكند و در آن جهان با شما به شكيبايي رفتار ميكند و در آن جهان با آگاهي در كار شما داوري خواهد كرد. پس بايد كه مرگ در ياد شما باشد تا كار زشت پيش نياوريد. اگر ياد مرگ را شعار خود سازيد سركشي نميكنيد و هنگاميكه از مرگ ياد منيد به سرمستي نميافتيد.
اين كتاب 380 صفحهاي را انتشارات اميركبير با شمارگان 1500 نسخه و قيمت 5800 تومان منتشر كرده است.
خبرگزاری فارس
|