چاپ اول كتاب «تهران فتحعلي شاهي» تاليف و گردآوري علي حدادي از سوي انتشارات «همپا» منتشر و روانه بازار نشر شد./
اين اثر به تاريخچه شهر تهران از زمان مرگ آقامحمدخان قاجار كه تهران را به پايتختي برگزيد، تا ابتداي سلطنت ناصرالدينشاه قاجار كه در تهران تغييرات اساسي بهوجود آورد، ميپردازد.
تهران كه امروزه يكي از پرجمعيتترين شهرهاي دنياست، در زمان شاه طهماسب صفوي، قريهاي بود و چندان جمعيت و آباداني هم نداشت، شاه طهماسب بر گرد آن حصاري كشيد و باعث آبادي تهران شد.
در بخشي از اين كتاب از زبان ميرزا صالح شيرازي، ايلچي فتحعلي شاه در دربار فرانسه و انگليس، در توصيف شهر تهران نوشته شده است: «حال پايتخت سلطاني، طهران است و طهران مشتمل بر شش دروازه است و دوره آن يك فرسنگ است (حدود شش كيلومتر) و قلعه طهران در كمال انضباط و زيبايي و استحكام است. خندق بسيار عميقي دور آن ميباشد و مجموع دور قلعه خاكريز ميباشد. عمارت اندرون و خلوت و ديوانخانه شاه در ارگ است و ارگ مذكور در كمال استحكام، كه داراي برجوباروي بسيار محكمي است كه شب و روز، كشيكچي در برجها ايستاده است.»
كتاب حاضر، شامل چند بخش است . در بخش نخست، به ولايتعهدي فتحعلي شاه در تهران اشاره ميكند و پس از آن، تهران را از نگاه دو انگليسي به نامهاي «جيمز موريه» و «جيمز فريزر» كه در سال های 1188 و 1204 هجري شمسي به ايران سفر كردند، توصيف ميكند.
در بخش دوم، مولف كتاب، به عمارتها و ساختمانهاي طهران قديم كه شامل: ارگ، تخت مرمر، عمارت بادگير، عمارت خورشيد، برج جهاننما، برج نوش، عمارت سردر، دارالشفاء، باغ نگارستان و قصر قاجار است، ميپردازد.
«مهمترين رويداد تاريخي» كه عنوان بخش سوم كتاب را تشكيل ميدهد، به قتل الكساندر گريبايدوف، وزير مختار تزار، اشاره و آن را از وقايع مهم سياسي و اجتماعي تهران آن زمان ذكر ميكند.
مؤلف در بخش چهارم كتاب، به تهران عصر محمدشاه قاجار ميپردازد كه به دستور وي، قصري در شمال تهران بنا ميكنندو به نام خود او و به «قصر محمديه» معروف ميشود.
«آغاز آباداني تهران» كه بخش پنجم اثر حاضر است، به دگرگوني چهره تهران در روزگار محمدشاه اشاره ميكند. در اين بخش آمده است: «به دليل تثبيت تهران به عنوان پايتخت و استقرار دستگاههاي سلطنت و دولت در آن و نيز رونق فعاليتهاي بازرگاني و كشاورزي براثر تداوم روحيه نظامي حكومت و افزايش رفتوآمد خارجيان، عليالخصوص اروپائيان و ... چهره تهران اندكاندك دگرگون شد و تغییراتی در آن صورت گرفت.» بخش آخر كتاب به نحوه «پوشاك مردم تهران» از قبيل كلاه و تنپوش مردان و ... اشاره دارد .
چاپ اول كتاب «تهران فتحعلي شاهي» در شمارگان 5000 نسخه، 32 صفحه(قطع جيبي) و بهاي 3000 ريال راهي بازار كتاب شد.
ایبنا
|