كتاب «ارگتیو در زبان كردی» به كوشش فاطمه دانشپژوه توسط نشر داستان منتشر شده است. این اثر به بررسی دستور زبان كردی و گویشهای مختلف آن از نظر روششناسی و تغییر در طول زمان اختصاص دارد.\
دانشپژوه نویسنده كتاب گفت: هدف كلی من در این كتاب بررسی دستور زبان كردی از نظر روششناسی و تغییرات آن طی دورههای مختلف زمانی است.
وی در ادامه توضیح داد: بهطور كلی زبانهای ایرانی را از نظر دستوری به دو دسته كلی میتوان تقسیم كرد. یكسری زبانهای ارگتیو و دسته دیگر زبانهای فاعلی - مفعولی هستند. زبانهای كردی، پشتو و حتی زبان فارسی لارستانی جزو گروه ارگتیو هستند و تمامی زبانهای فارسی در ایران در گروه فاعلی - مفعولی قرار میگیرند.
دانشپژوه به تعریف زبان فاعلی - مفعولی و ارگتیو پرداخت و اظهار داشت: بهطور ساده در زبانهای فاعلی - مفعولی چه در زمان حال و چه در زمان گذشته فاعل با فعل مطابقت دارد. اما در زبان ارگتیو تنها در زمان حال فاعل با فعل مطابقت دارد و در زمان گذشته فاعل با مفعول مطابقت میكند.
وی به بررسی تغییر زبانهای ارگیتو در طول زمان اشاره و تشریح كرد: زبانها در طول زمان در حال تغییر و تحول هستند. كرمانجی(بادینی)، سورانی و هورامی همگی گویشهایی هستند كه از زبان كردی منشاء گرفتهاند؛ هرچند برخی از آنها در طول زمان تاحدی تغییر كردهاند و میتوان گفت به یك زبان جدید تبدیل شدهاند.
این پژوهشگر افزود: به عنوان مثال در نموداری كه در جلد كتاب رسم شده است مشخص كردهام كه ویژگیهای زبانهای ارگتیو در گویش كرمانجی(بادینی) بیش از گویش هورامی و سورانی است و این نمودار به سمتی پیش رفته كه نشان میدهد زبان كرمانشاهی در دسته زبانهای فاعلی - مفعولی قرار میگیرد.
این كتاب چهار فصل با عنوانهای «زبان كردی»، «مقولههای صرفی اسم، حالت و فعل در زبان كردی»، «بررسی ساختار ارگتیو در زبان كردی» و «نتایج و دستاوردها» را شامل میشود.
دانشپژوه درباره فصلهای این كتاب اظهار داشت: در فصل نخست زبان كردی و گویشها و گونههای این زبان را بررسی كردهام و همچنین به تشریح ارگتیو و ویژگیهای زبانهای فاعلی-مفعولی پرداختهام.
وی ادامه داد: در فصل دوم نیز بهطور جامع ویژگیهای مقولههای صرفی اسم و فعل در زبان كردی را بیان كردهام. در فصل سوم نیز كه به بررسی «ساخت ارگتیو در زبان كردی» اختصاص دارد، ضمیر و ویژگیهای صرفی و نحوی گویشهای مختلف كردی را بررسی كردهام.
مولف این اثر درباره فصل چهار گفت: در بخش نتایج و دستاوردها به تشبهات و تمایزات گویشهای هورامی و سورانی و تفاوت گویش كرمانجی با دیگر گویشها اشاره كردهام. در انتهای این كتاب نیز كتابنامه فارسی، كردی و انگلیسی و واژهنامه فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی گنجانده شده است.
فاطمه دانشپژوه متولد 1346 و فارغالتحصیل مقطع دكترا در رشته زبانشناسی است. كتاب «ارگتیو در زبان كردی»(كرمانجی(بادینی)، سورانی و هورامی) در 208 صفحه، شمارگان 1100 نسخه و قیمت شش هزار تومان توسط انتشارات داستان منتشر و راهی بازار كتاب شده است.
ایبنا
|