|
28اسفند 1387
فريدون آدميت، پروين دولت‌آبادي، عبدالقادر منيازوف، نادر ابراهيمي، حميد فرزام، محمدمهدي فولادوند، طاهره صفارزاده، منوچهر احترامي، علي‌اصغر خبره‌زاده و نادعلي همداني از جمله چهره‌هاي ادبي بودند كه در سال 87 به ديار باقي شتافتند.
سال 87 بسياري از چهره‌هاي ادبي، همه آثار و قلم‌زني‌هاي خود را براي ما گذاشتند و به‌سوي ديار ابدي پرواز كردند.در اين گزارش مرگ چهره‌هاي ادبي در سال 87 را همراه با نگاهي اجمالي به زندگي و آثار آن‌ها بررسي مي‌كنيم.
مورخ معاصر
فريدون آدميت مورخ معاصر در دهمين روز سال 87 پس از تحمل ماه‌ها بيماري چشم از جهان فروبست. وي اسفند ماه سال گذشته چند روز در بيمارستان بستري شده بود.
از جمله آثار فريدون آدميت مي توان به كتاب امير كبير و ايران اشاره كرد.
بنيان‌گذار شعر كودك
پروين دولت‌آبادي يكي از از بنيانگذاران شعر كودك سحرگاه روز 27 فروردين در سن 84 سالگي درگذشت.
پروين دولت‌آبادي دانش‌آموخته رشته عكسبرداري داخلي از انگليس و داراي دكتراي آموزش پيش از دبستان از آمريكا بود.
او با همكاري ليلي ايمن آهي به گردآوري گنجينه ادبيات كودكان پرداخت. او همچنين از ويراستاران بخش كتاب‌هاي كودكان انتشارات فرانكلين بود.
«بر قايق ابرها»، «شوراب»، «هلال نقره‌سا»، «آتش و آب» ، «باز مي‌آيد پرستو نغمه‌خوان»، «گنجشك و وزغ»، «شهر سنگ»، ، «در بلورين جامه‌ي انگور»، «گذري در ادبيات كودكان» و «جمجمك برگ خزان» آثار او را شامل مي‌شوند.
عضو تاجيك فرهنگستان زبان
عبدالقادر منيازوف عضو پيوسته خارجي فرهنگستان زبان و ادب فارسي 13 ارديبهشت درگذشت.
وي در سال 1930 ميلادي ( 1309 هجري شمسي) در تاجيكستان متولد شد و داراي مدرك دكتري واژه شناسي و عضو وابسته فرهنگستان علوم تاجيكستان بود.
در پي سياست فرهنگستان مبني بر ارتباط و همكاري با كشورهاي فارسي‌زبان، منيازوف از تاريخ 12 آذر 75 به عضويت شوراي فرهنگستان پذيرفته شد.
برخي‌از آثار وي عبارت‌اند از: اشعار منتخب (نمونه‌هاي اشعار استاد عيني)؛ كلّيات صدرالدّين عيني؛ عيني در خاطرات دوستان و شاگردان (مشاركت در تحرير)، اديبان تاجيكستان.
همچنين او در تأليف كتاب‌هاي زير همكاري داشته‌اند: كتاب‌هاي درسي ادبيات دوره متوسّطه؛ تاريخ معاصر تاجيكستان؛ فرهنگ روسي به تاجيكي؛ صرف و نحو تاجيكستان؛ فرهنگ زبان تاجيك.
نويسنده برگزيده 20 سال انقلاب
بعد از ظهر روز پنج‌شنبه 16 خرداد نادر ابراهيمي داستان‌نويس معاصر ايران در سن 73 سالگي بر اثر بيماري درگذشت.
تومور مغزي علت مرگ ابراهيمي بود. اين تومور پس از شروع سال جديد فعال گشته و در نهايت منجر به فوت نادر ابراهيمي شد.
نادر ابراهيمي در 14 فروردين سال 1315 در تهران به‌دنيا آمد. تحصيلات مقدماتي را در اين شهر گذراند و پس از گرفتن ديپلم ادبي از دبيرستان دارالفنون، به دانشكده حقوق وارد شد. اما اين دانشكده را پس از دو سال رها كرد و سپس در رشته زبان و ادبيات انگليسي به درجه ليسانس رسيد.
در سال 1342 نخستين كتاب خود را با عنوان «خانه‌اي براي شب» به‌چاپ رسانيد كه داستان «دشنام» در آن با استقبالي چشمگير مواجه شد.
تا سال 1380 علاوه بر صدها مقاله تحقيقي و نقد، بيش از صد كتاب از او چاپ و منتشر شده است كه در برگيرنده داستان بلند (رمان) و كوتاه، كتاب كودك و نوجوان، نمايشنامه، فيلم‌نامه و پژوهش در زمينه‌هاي گوناگون است. ضمن آن‌كه چند اثرش به زبان‌هاي مختلف دنيا برگردانده شده‌است.
وي چندين فيلم مستند و سينمايي و همچنين دو مجموعه تلويزيوني را نوشته و كارگرداني كرده، و آهنگ‌ها و ترانه‌هايي براي آن‌ها ساخته‌است. او همچنين توانست نخستين مؤسسه غيرانتفاعي ـ غيردولتي ايران‌شناسي را تأسيس كند كه هزينه و زحمت‌هاي فراواني براي سفر، تهيه فيلم و عكس و اسلايد از سراسر ايران و بايگاني كردن آن‌ها صرف كرد.
نادر ابراهيمي فعاليت حرفه‌اي خود را در زمينه‌ي ادبيات كودكان، با تأسيس «مؤسسه همگام با كودكان و نوجوانان» ـ با همكاري همسرش ـ در آن مؤسسه متمركز كرد. اين مؤسسه، به‌منظور مطالعه در زمينه مسائل مربوط به كودكان و نوجوانان برپا شد و فعاليتش را در حيطه نوشتن، چاپ و پخش كتاب، نقاشي، عكاسي، و پژوهش درباره خلق‌وخو، رفتار و زبان كودكان و نيز بررسي شيوه‌هاي يادگيري آنان دنبال كرد. «همگام» عنوان «ناشر برگزيده آسيا» و «ناشر برگزيده نخست جهان» را از جشنواره‌هاي آسيايي و جهاني تصويرگري كتاب كودك دريافت كرد.
ابراهيمي در زمينه ادبيات كودكان، جايزه نخست براتيلاوا، جايزه نخست تعليم و تربيت يونسكو، جايزه كتاب برگزيده سال ايران و چندين جايزه ديگر را هم دريافت كرده‌است.
او همچنين عنوان «نويسنده برگزيده ادبيات داستاني 20 سال بعد از انقلاب» را به‌خاطر داستان بلند و هفت‌جلدي «آتش بدون دود» به‌دست آورد.
عضو پيوسته فرهنگستان
حميد فرزام، عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي و استاد دانشگاه، شب نوزدهم خردادماه، درگذشت.
فرزام متولد سال 1302 در كرمان و داراي مدرك دكتري زبان و ادبيات فارسي و مدير گروه زبان و ادبيات فارسي دانشكده ادبيات دانشگاه اصفهان و استاد متون نظم و نثر دانشگاه تهران و دانشگاه اميركبير بود كه از سال 1369 به عضويت پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي نيز درآمد.
برخي از آثار وي عبارت‌اند از: مسافرت‌هاي شاه‌نعمت‌اللّه ولي و ارزش آن از جهات تربيتي و اجتماعي و سياسي، 1347؛ شاه‌ولي و دعوي مهدويت، 1348؛ اصول اخلاقي اسلامي، 1349؛ روابط معنوي شاه‌نعمت‌اللّه ولي با سلاطين ايران و هند، 1351؛ تحقيق در احوال و نقد آثار و افكار شاه‌نعمت‌اللّه ولي، 1374؛ نكته‌ها و نقدها، 1380.
مترجم قرآن و صحيفه سجاديه
محمدمهدي فولادوند، مترجم قرآن كريم صبح روز 15 مرداد در سن 88 سالگي چشم از جهان فرو بست. او حدود 2 سال در منزل خود بستري بود.
محمدمهدي فولادوند در چند سال اخير بر اثر سكته مغزي قدرت تكلم و نيروي حافظه خود را از دست داده بود.
وي قرآن، نهج‌البلاغه و صحيفه سجاديه را به فارسي برگردانده است. بسياري از مترجمان قرآن، ترجمه وي از قرآن كريم را بهترين ترجمه دانسته‌اند.
ترجمه رمان «مادام بواري» نوشته گوستاو فلوبر از ديگر آثار وي است.
فولادوند در كتابي كه چندين دهه قبل درباره خيام نوشته بود مقبره اين شاعر را به كلاهك‌هاي چاه‌هاي نفت تشبيه كرده بود. وي معتقد بود مزار بسياري از شاعران و نويسندگان در ايران به لحاظ زيبايي‌شناسي جذاب نيستند.
محمدمهدي فولادوند سال 1299 در شهر اراك به دنيا آمده بود و تحصيلات دانشگاهي خود را در دانشگاه سوربن فرانسه گذرانده بود.
شاعر و مترجم قرآن
طاهره صفارزاده، شاعر و مترجم قرآن، صبح چهارم آبان پس از يك دوره بيماري، در بيمارستان ايرانمهر تهران در سن 72 سالگي درگذشت.
اين شاعر و استاد دانشگاه از يك ماه پيش از مرگ، به‌علت زايده مغزي در بيمارستان ايرانمهر تهران بستري شده و مورد عمل جراحي قرار گرفته بود.
صفارزاده در سال 1315 در شهرستان سيرجان متولد شد و پس از كسب مدرك ليسانس در رشته زبان و ادبيات انگليس براي ادامه تحصيل به خارج از كشور رفت.
وي در سال 1371 از سوي وزارت علوم و آموزش عالي، استاد نمونه اعلام شد و در سال 80 پس از انتشار ترجمه قرآن كريم به افتخار «خادم القرآن» نائل آمد.
وي در ماه مارس 2006 هم‌زمان با برپايي روز جهاني زن از سوي سازمان نويسندگان آسيا و آفريقا به عنوان شاعر مبارز و زن نخبه دانشمند مسلمان برگزيده شد.
خالق حسني
در روز 22 بهمن، منوچهر احترامي طنزپرداز، نويسنده كودك و روزنامه‌نگار در اثر عارضه قلبي درگذشت.
منوچهر احترامي متولد سال 1320 بود كه در سن 67 سالگي درگذشت.
احترامي رشته ادبي را در مدرسه دارالفنون خواند، رشته حقوق را در دانشكده حقوق و رشته قضايي را در دانشگاه تهران گذراند. وي بازنشسته سازمان مركز آمار ايران بود.
اولين مطلب طنزي كه براي مجله توفيق فرستاد چاپ شد. او سابقه فعاليت در تهران‌مصور و فردوسي و گل‌آقا و مدتي هم در راديو و تلويزيون و برنامه‌هاي صبج جمعه، و شما و راديو را دارد.
كيومرث صابري فومني (گل‌آقا)، در جايي نوشته است كه به نثر و شعر او رشك مي‌برد و ابوالفضل زرويي نصرآباد، قصايد او را به‌قوت قصايد كلاسيك ايران و طنزش را از بهترين و ماندگارترين نوشته‌ها مي‌داند.
در سال‌هاي اخير مرحوم احترامي در مراكز و نشست‌هاي بسياري همچون مؤسسه گل‌آقا، حوزه هنري، سازمان صدا وسيما و شب‌هاي بخارا مورد تجليل قرار گرفته بود.
داستان «حسني نگو يه دسته گل» از مهم‌ترين داستان‌هاي كودك احترامي و « طنز در تعزيه» از مهم‌ترين فعاليت‌هايش در زمينه تحقيقي است.
مترجم دكتر ژيواگو
علي‌اصغر خبره‌زاده، مترجم و استاد ادبيات فارسي در سن 85 سالگي و به دليل مشكلات تنفسي روز 28 بهمن درگذشت.
علي‌اصغر خبره‌زاده متولد 1302 در طزرجان از توابع استان يزد بود. وي به دو زبان عربي و فرانسه تلسط داشت و آثاري را از اين دو زبان به فارسي برگرداند.
ترجمه «دكتر ژيواگو» نوشته بوريس پاسترناك، «هيچ و همه» از آرتور كستلر و «تسخيرشدگان» نوشته فئودور داستايوفسكي از جمله ترجمه‌هاي وي بودند.
خبره‌زاده همچنين رمان «بيگانه» نوشته آلبر كامو را همراه با جلال آل‌احمد به فارسي برگردانده بود.
وي علاوه بر ترجمه، كتاب‌هايي را نيز در زمينه زبان و ادبيات فارسي تأليف كرده بود.
نويسنده رمان ولگرد
روز دوم اسفند نيز نادعلي همداني نويسنده و مترجم در سن 75 سالگي بر اثر ضايعه مغزي در تهران درگذشت.
نادعلي همداني متولد 1312 اردبيل بود كه حدود 35 رمان تاريخي، نمايشنامه، زندگي‌نامه داستاني و مجموعه داستان نوشته بود.
نخستين رمان اين نويسنده «ولگرد» نام داشت كه سال 1331 آن را منتشر كرده بود.
«پدرم ستارخان»، «حماسه بابك خرمدين» ، «مدرس، سي سال شهادت»، «پيشگامان استقلال ايران»، «درد عشقي كه مپرس» عنوان برخي از ديگر آثار وي هستند.
همداني همچنين در روزنامه‌هاي كيهان و اطلاعات كار نويسندگي و خبرنگاري كرده بود.
حسن ملك‌شاهي استاد فلسفه، صمد سرداري‌نيا محقق و مورخ، داريوش جعفري نويسنده، كلود كرباسي مترجم هنر ايران، منصور بني‌مجيدي شاعر، عبدالعظيم رضايي مورخ، بهمن جواهرچيان شاعر، مسعود ميناوي داستان‌نويس، سهراب علوي‌نيا استاد فلسفه، تورج نگهبان ترانه‌سرا، سيروس رادمنش شاعر، محمد شمس معطر شاعر و... از ديگر چهره هاي گرانقدر ادب ايران بودند كه در سال 87 دارفاني را وداع گفتند.
خبرگزاری فارس
| 
