كارن هورناي نويسنده كتاب «تعارض‌هاي درون ما» تمدني كه در آن زندگي مي‌كنيم را سبب بروز تعارض در شخصيت افراد مي‌داند. با مطالعه اين اثر كه از متني روان برخوردار است مي‌توان دليل آرامش نداشتن‌ها و عذاب‌هاي روحي‌ را دريافت. عذاب‌هايي كه به آنها خو كرده‌ايم و اي بسا از وجودشان بي‌اطلاعيم._

كارن هورناي يكي از نوآورترين روانكاوان پس از فرويد است كه مفاهيمي نظير از خودبيگانگي، خودشكوفايي و تصوير آرماني كه امروزه مفاهيم بسيار آشنايي هستند را براي نخستين بار به كار برد. وي همچنين فهم جديدي از اهميت فرهنگ و محيط را وارد روانكاوي كرد.

هورناي اختلال در شخصيت را خاستگاه بيماري رواني مي‌داند و معتقد است كه در دوران جديد همه روان‌رنجوري‌ها در شخصيت افراد ريشه دارند، بنابراين براي درمان اين اختلال بايد شخصيت روان‌جور را به خوبي درك كرد.

هورناي در اين اثر نظريه پوياي روان‌رنجوي را كه مبتني بر تعارض اساسي در برخوردهاي مردم‌دارانه، مردم‌ستيزانه و مردم‌گريزانه است مطرح مي‌كند.

او بر خلاف فرويد روان‌رنجوري را امري غريزي نمي‌پندارد. هورناي، نظريه‌اش را سازنده مي‌داند، زيرا «براي نخستين بار به ما اين امكان را مي‌دهد كه به نااميدي روان‌رنجورانه بپردازيم و آن را از ميان ببريم. تعارض‌هاي روان‌رنجورانه را نمي‌توان با تصميم عقلاني از ميان برد، اما مي‌توان آنها را با تغيير شرايطي در شخصيت كه از آن ناشي شده‌اند از ميان برد».

هورناي وجود تعارض را الزاما دليلي بر روان‌رنجوري نمي‌داند، چرا كه تضاد ميان ما و محيط امري بديهي است و تعارض درون انسان نيز بخش جدايي‌ناپذير زندگي او به شمار مي‌آيد.

به اعتقاد او نوع، دامنه و شدت چنين تعارض‌هايي را تمدني كه در آن زندگي مي‌كينم تعيين مي‌كند. چنانچه تمدن ايستا و سنت‌گرا باشد، تنوع گزينه‌هاي انتخاب انسان محدود و طيف تعارض‌هاي فردي اندك است، اما اگر تمدن در مرحله گذار سريع باشد يعني در شرايطي كه ارزش‌هاي بسيار مغاير با شيوه‌هاي واگراي زندگي در كنار هم وجود دارند، گزينه‌هايي كه فرد مجبور است برگزيند متعدد و دشوارند. او مي‌تواند خودش را با انتظارات جامعه وفق دهد يا يك فرد واگراي مخالف باشد.

بدون شك مردمي كه در تمدن ما زندگي مي‌كنند، بيشتر اوقات ناگزيند چنين تصميم‌هايي بگيرند، بنابراين تعارض در درون فرد شكل مي‌گيرد. اما واقعيت اين است كه بسياري از مردم از اين تعارض‌ها بي‌اطلاع‌اند، در نتيجه نمي‌توانند آنها را با يك تصميم درست رفع كنند. 

به اعتقاد هورناي مردم زمانه ما نمي‌دانند كجا بايستند؛ آنها بارها و بارها سازش مي‌كنند بي‌آن كه به آن وقوف داشته باشند. آنها درگير تناقض‌ها هستند بدون آن كه بدانند.

اين كتاب با وجود ارايه نظريه‌اي علمي در قلمرو روان‌كاوي از متني روان برخوردار است و همين امر مطالعه آن را براي مخاطب دلچسب مي‌كند. شايد با مطالعه اين اثر دليل آرامش نداشتن‌ها و عذاب‌هاي روحي‌مان را دريابيم. عذاب‌هايي كه به آنها خو كرده‌ايم و اي بسا از وجودشان بي‌اطلاعيم.

جامعه ايران را نيز مي‌توان در حال گذار دانست، گذاري كه به طور قطع تعارض‌هايي را به‌ويژه براي نسل جوان به وجود مي‌آورد و سبب مي‌شود آنان در فهم نسبت‌شان با اجتماع و مسايل ديگر سردرگم شوند.

كارن هورناي سال 1885 در هامبورگ آلمان به دنيا آمد و در دانشگاه برلين به تحصيل پرداخت. وي 1913 در رشته پزشكي فارغ‌التحصيل شد. از 1914 تا 1932 در موسسه روانكاوي برلين تدريس كرد. او در بسياري از كنگره‌هاي بين‌المللي نظير مباحثه‌هاي تارخي روانكاوي با رياست زيگموند فرويد شركت داشت.

هورناي سال 1932 به آمريكا رفت و براي دو سال عضو وابسته موسسه روانكاوي شيكاگو شد. سال 1934 به نيويورك رفت و تا سال 1941 كه يكي از بنيان‌گذاران انجمن پيشبرد روانكاوي و موسسه روانكاوي آمريكا شد، در موسسه روانكاوي نيويورك تدريس كرد. 

چاپ نخست كتاب «تعارض‌هاي درون ما» با ترجمه مريم وتر در شمارگان 1650 نسخه، 336 صفحه و بهاي 75000 ريال به‌تازگي از سوي نشر علم منتشر شده است.

 

 

 

 

 

ایبنا