«هنر حاصل نسبتی بی‌واسطه با عالم و آدم و مبدا عالم و آدم است و به عبارتی دیگر اثر هنری در نسبت بی‌واسطه آدمی با وجود موجود ظهور می‌كند.

اما این نسبت دو وجه یا دو ساحت دیگر دارد: اول ساحت ادراكات حسی و فوق‌حسی بشری، و دیگر زبان و بیان هنری كه همان صورت‌های خیالی یا «ایماژ» ماست. بدین معنی همه گونه‌های تجربی هنری نهایتا ایماژها سروكار پیدا می‌كند.

همین ایماژها واسطه انتقال مخاطب به عالم هنری است. همان‌طور كه شعر با ایماژها و صورت‌های خیالی، عالم هنری خود را ابداع و اقامه می‌كند؛ موسیقی، خط، نقاشی، معماری، صنایع مستظرفه و سینما نیز با صورت خیالی وابسته بیان و محاكات و ابداع عالم می‌شوند».

سطرهای بالا از كتاب «دین و سینما» نوشته زنده‌یاد محمد مددپور نقل شده است.

دكتر مددپور در سال 1334 در بندرانزلی متولد شد. او فارغ‌التحصیل دكترا در رشته فلسفه هنر بود و از شاگردان سیداحمد فردید به شمار می‌آمد. دكتر مددپور درس‌های فردید را در كتابی با عنوان «دیدار فرهی و فتوحات آخرالزمان» تدوین و منتشر كرد.

او مدیر دفتر مطالعات دینی پژوهشگاه فرهنگ هنر اسلامی حوزه هنر و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد بود كه سال‌ها در حوزه مباحث نظری فلسفی و حكمت و هنر اسلامی تحقیق كرد و سرانجام در فروردین 1384 بر اثر سانحه رانندگی درگذشت.

كتاب «دین و سینما» یكی از آثار به یادماندنی این پژوهشگر معاصر است كه به تازگی منتشر شده است. این كتاب به 12 فصل تقسیم شده است و در هر فصل مباحثی همچون «انكشاف عالم دین در جهان سینمایی»،‌ «سینمای دینی آوردن غیب به عالم شهادت»، «سینما دینی آسمانی است»، «نكاتی در باب سینمای دینی»،‌ «حكمت معنوی سینما» و ... بررسی می‌شود. در مقدمه مفصل كتاب، نگارنده هنر امروز را به چالش می‌كشد.

نگاه مولف نسبت به سینما، نگاهی دینی است و نویسنده با دیدگاهی كه ویژه شاگردان فردید است به این صنعت توجه نشان می‌دهد. در بخش دیگری از مقدمه آمده است: «مهم این است كه سینماگر با نحوه سیرو سلوك معنوی دریابد كه عالم حقیقی صرف عالم شهادت یا طبیعت بی‌جان! نیست؛ بلكه كلیتش را در عالم ملكوت و غیب می‌یابد. پس در نظر سالك عالم محضر خداست، و جهان واقعی جلوه اسما و صفات الهی و سمبل (رمز) و نشانه‌ای از عوالم بالاست. این چنین پرداخت پرسوناژها و وقایع در سینمای دینی بسیار مشكل می‌شود، و فیلمسازی كه خیالات مجرد خود را بر وقایع و بازیگران اعمال می‌كند؛ بسیار از واقعیت روحانی عالم دور و بیگانه می‌شود. چه بسا این خیالات مجرد بخواهد خود را در نمایش امدادهای غیبی به صورت تجسمی ظاهر كند. چنان‌كه در هنرهای تجسمی شرق اساطیری و عالم مسیحی رخ داده است. آنها دچار این توهم شده‌اند، كه می‌توان «بهشت و عالم ملكوت» را نیز بی‌واسطه نمایش داد.

غافل از اینكه روایت قرن و مكاشفات خیالی سالكان از بهشت، هنگامی كه تجسم یابد تقلیل پیدا می‌كند» دكتر مددپور در این كتاب توانسته است مخاطب علاقه‌مند به مباحث دینی و عرفانی را با سینمایی كه راوی این مباحث باشد، آشنا كند. او با بررسی وضعیت هنر در زمانه، نقبی می‌زند به سینما و هنرهفتم را در بعضی مواقع به چالش می‌كشد.

از دكتر مددپور كتاب‌های دیگری همچون «حكمت معنوی و ساحت هنر»، «سیر فرهنگ و ادب در ادوار تاریخی»، «گریز از یكسان‌سازی جهانی»، «اندیشه روزمرگی یا تفكر آرمان‌شهری»، «سیر حكمت و هنر مسیحی» (2 جلد)، «آشنایی با متفكران درباره هنر» (4جلد)، «ماهیت تكنولوژی و هنر تكنولوژیك»، «سیر تفكر معاصر»، «پارادیم‌های زیبایی‌شناسی هنرهای معاصر»، «حقیقت و هنر دینی» و... منتشر شده است. «دین و سینما» مثل آثار دیگر این پژوهشگر خواندنی است و لحظات زیبایی را برای مخاطبان علاقه‌مند می‌آفریند.

روزنامه فرهنگ آشتی