فقه و زندگى 4
قيمومت مادر
برگرفته از نظريات فقهى مرجع عاليقدر
حضرت آية الله العظمى صانعى مدظله العالى
تدوين: مؤسسه فرهنگى فقه الثقلين
مقدمه
چهارمين دفتر از فقه و زندگى به مسئله قيمومت مادر ـ كه همان ولايت بر كودكان است ـ اختصاص دارد. در اين دفتر اين مسئله مورد بررسى قرار گرفته كه مادر، پس از فوت پدر، سرپرستى كودكان نابالغ را برعهده دارد و اين ولايت و سرپرستى بر ولايت ديگر خويشاوندان به ويژه جدّ پدرى تقدم دارد.
يكى از اصول و قواعدى كه همواره بايد در اجتهاد و استنباط احكام شرعى مد نظر فقيه قرار گيرد، نگاه جامع به منابع دينى و نصوص قرآن و سنت است. تقسيم بندى هاى صورت گرفته در منابع، به ويژه منابع حديثى، بسا اوقات سبب لغزش شده و فقيه را از ملاحظه ساير ابواب و ادله و عمومات باز مى دارد، و گاه اين مسئله به گونه اى ديگر رخ مى دهد كه فقيه به روايت هايى كه صبغه اخلاقى دارند، توجه نمى كند; با اين توجيه كه حوزه فقه و اخلاق متمايز است.
آنچه در اين دفتر بارز و برجسته است، استفاده از اين اصل و قاعده است; يعنى تلاش شده به تمامى ادله و نصوص مراجعه گردد و روايت هايى كه صبغه اخلاقى دارند و مى توان از آنها نگاه شارع را به دست آورد، مورد ملاحظه قرار گيرد.
اميد است اين گونه نوشته ها بتواند موجب تأمل هاى گسترده و عميق تر شده و براى فهم درست مراد شارع سودمند باشد.
والحمدلله
فهرست:
» مقدمه
» درآمد
» فصل اول: ثبوت ولايت مادر بر فرزندان
» يك . عمومات ولايت مؤمنان
» دو . آيات مربوط به رسيدگى به اموال يتيمان
» سه . روايات
» دسته اول . روايات جواز تصرّف در اموال يتيمان
» 1. صحيحه على بن رئاب
» 2. موثقه سماعه
» 3. روايت اسماعيل بن سعد
» 4. صحيحه محمد بن اسماعيل بن بزيع
» دسته دوم. روايات وارده در تفسير آيه رسيدگى به اموال يتيمان
» 1. صحيحه عبدالله بن سنان
» 2. روايت ابى الصباح كنانى
» 3. موثقه سماعه
» دسته سوم. روايات جواز قرض از اموال يتيمان
» فصل دوم: تقدم ولايت مادر بر جد پدرى
» يك . نقد و بررسى ادله مشهور
» 1. روايات
» دسته اول . روايات ولايت پدر و جد در ازدواج دختر باكره رشيده
» دسته دوم. روايات ازدواج دختر صغير توسط پدر و جد
» دسته سوم : روايات وصيت
» 2. اجماع
» دو . شواهد و قراين تقدم ولايت مادر
» 1. مناسبات و اعتبارات عقلايى
» 2. توجه دين به عواطف و احساسات مادر
» جمع بندى
» كتابنامه
